|
O‘zbekiston republikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi ulug‘bek
|
| bet | 62/135 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 0,5 Mb. | | #242139 |
Bog'liq O‘zbekiston republikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi ul
Angliya ma’rifatchiligini 3 ta davrga bo‘lish mumkin:
1688–1730-yil – ilk ma’rifatchilik. (Jurnalistika rivoji, yangi dramatik janrlarni paydo bo‘lishi);
1730–1750-yillar – ma’rifatchilik romanining paydo bo‘lishi va gullab-yashnashi;
1750–1790 (89)-yillar – ma’rifatchilik mafkurasida tushkunlik alomatlarini paydo bo‘lishi, sentimentalizm va predromantizmining paydo bo‘lishi.
Angliya ma’rifatchiligining atoqli namoyandalaridan biri Dan- iel Defo (1660–1731). Savdogar oilasida tug‘ildi. Otasi uni Puritan diniy akademiyasiga o‘qishga berdi. Ammo Defo savdo ishiga qiziq- ib umrining oxirigacha yirik tijoratchi bo‘lib qoldi.U jurnalist ham bo‘lgan, satirik pamfletlar, romanlar, traktatlar yozgan. Ko‘p sonli
maqola va pamfletlarida feodal-aristokratlar bilan cherkov reaksiya- sini fosh qiladi.
«Robinzo Kruzo» romani (1719).
Defo davri kitobxonlari adabiyotga, xususan, nasrga shunday ta- lablar qo‘yadilar: hikoya ajabtovur narsalar haqida bo‘lishi, boshqa- lardan ajralib turishi va shu bilan bir qatorda to‘qima bo‘lmasligi kerak. Defo o‘z asarida ana shu 2 talabni bajaradi.Uning romanini hozirda hujjatli nasr namunasi sifatida qabul qilish mumkin bo‘lar edi. Romanni hujjatliligini Robinzonning proobrazi – real odam shotlandiyalik matros Selkirk ekanligi ham tasdiqlaydi. U kimsasiz orolda 4 yil-u 4 oy yashaydi.Romaning birinchi qismidan so‘ng ik- kinchi va uchinchi qismlarini yozadi. Ammo asarning birinchi qismi katta shuhrat qozonadi. Romanning asosiy qismi yolg‘iz insonning kimsasiz orolda yovuz tabiat kuchlari bilan yuzma-yuz olishuviga bag‘ishlangan.
D.Defo adabiyotda birinchilardan bo‘lib yaratuvchanlik mehnati mavzusini ko‘tardi. Mehnat Robinzonni odam bo‘lib qolishiga yor- dam berdi.
Voqealarning sodda, qiziqarli tilda hikoya qilinishi asarning o‘qimishli bo‘lishini ta’minlagan.“Robinzon Kruzo” romani keyingi davr adabiyotiga katta ta’sir o‘tkazdi.
|
| |
