205
ham yuz berib qolishi mumkin. Masalan avariya, yong‘in va boshqa hollarda ishchi o‘zini
qanday tutishi, tez harakat qilishi mahim ahamiyatga ega.
Shuning uchun mana shunday holatlarda qanday harakat qilish kerakligi haqida ham
ma’lumot berilishi kerak.
Ish joyidagi instruktajni master yoki brigadir o‘tkazadi.
Vaqti-vaqti bilan o‘tkaziladigan instruktaj.
Bu instruktajni o‘tkazish vaqtini fabrika,
zavod kasaba uyushmasi komitetlari bilan kelishgan holda, sanoat korxonasining rahbari
belgilaydi. Bu instruktajning mazmuni ish joyidagi instruktaj mazmuni bilan bir xil.
Instruktajning kirish instruktaji singari hamma ishchilar ish staji, malakasi, razryadidan qat’iy
nazar o‘tkazilishi shart.
Rejadan tashqari instruktaj.
Bu instruktaj texnologik jarayonning o‘zgarishi, yangi
mashina va stanoklar kiritilishi va yangi materiallardan foydalanish natijasida ish sharoitining
o‘zgarishi sababli ishchilarning xavfsizligini saqlash uchun bilimlari etishmasligi sezilganda
o‘tkazilishi mumkin.
Bundan
tashqari
bu
instruktaj
ba’zi
bir
ishchilar
xavfli
ish
usullaridan
foydalanayotganligi sezilsa, mehnat intizomi yoki xavfsizlik texnikasi qoidalari buzilsa yoki
ishchi ishlayotgan joyidan biror-bir sabab bilan(masalan kasallik, ta’til)uzilish ro‘y bersa,
shuningdek ish joylarida kasb kasalliklari va baxtsiz hodisalar yuz bersa o‘tkazilishi mumkin.
Shu sanoat korxonasiga o‘xshash korxonada avariya sababli baxtsiz hodisa ro‘y
berganligi haqida xabar eshitilgandan keyin ham, plandan tashqari instruktaj o‘tkaziladi.
Kundalik instruktaj.
Naryad-dopusk bilan bajariladigan xavfli ishlar uchun ish
boshlashdan oldin o‘tkaziladi. Bu instruktaj o‘tkazilganligi haqidagi ma’lumot naryad-dopuskka
yozib qo‘yiladi.