• Termik ta’siri - teri to’qimasining hujayrasini qizishidan kuydirishigacha olib kelishi mumkin. Elektrolitik ta’siri
  • Inson tanasiga elektr tokini ta’siri




    Download 2,9 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet41/195
    Sana24.05.2024
    Hajmi2,9 Mb.
    #252795
    1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   195
    Bog'liq
    hayot faoliyati xavfsizligi kitob

    Inson tanasiga elektr tokini ta’siri
    Umumiy baxtsiz xodisalar ichida, elektr tokidan jarohatlanish taxminan 5% tashkil qiladi.
    Lekin, elektr jarohatlanish ichida og’ir turli, ayniqsa o’lim bilan tugaydigan xodisalar 70-75%
    tashkil qiladi. Elektr xodisalarni asosiy soni, kuchlanishi 1000V gacha bo’lgan elektr
    uskunalarga to’g’ri keladi. Buni sababi kuchlanishi 1000V gacha bo’lgan elektr uskunalar keng
    tarqalgan bo’lib, ularni ishlatadigan xodimlarni elektr texnikaviy tayyorlanishi past darajada.
    Kuchlanish 1000 V dan ortiq bo’lgan elektr jarohatlarni soni ancha kam, va ularga xizmat
    15
    Introduction to Health and Safety at Work. Phil Hughes, Ed Ferrett. The Boulevard, Langford Lane, Kidlington,
    Oxford OX5 1GB, UK. ISBN: 978-0-08-097070-7. Chp 10. p 287-305.


    51
    qiladigan xodimlar mahsus o’rgatilgan va tayyorlangan, sababli baxtsiz xodisalar ham deyarli
    kam sodir bo’ladi.
    Elektr tok ta’siri natijasida inson tanasini shikastlanishi elektr jarohat deb ataladi. Elektr
    tokning xatarligi shuki, inson o’z sezguvchi organlari bilan, kuchlanishni bor-yo’qligini
    aniqlamaydi. Odam faqat elektr kuchlanish ostida qolgandan keyin himoyalovchi reaksiyasi
    kechikib ishga tushadi.
    Insonni elektr tokidan jarohatlanishi sabablari quyidagicha:
    - izolyasiya qilinmagan tok o’tkazuvchi qismlarga tasodifan tegib ketishi;
    - izolyasiyasi lat yegan sababi metal qismlarga tokni o’tib ketishi;
    - kuchlanish ostida qolgan metalmas buyumlardan, qadamli kuchlanishdan va elektr yoyi
    orqali.
    Inson tanasidan o’tayotgan tok: termik, elektrolitik, biologik ta’sirini va mehanik
    jarohatlanish olishi mumkin.
    Termik ta’siri
    - teri to’qimasining hujayrasini qizishidan kuydirishigacha olib kelishi
    mumkin.
    Elektrolitik ta’siri
    - organizmning suyuqliklari parchalanishi natijasida qonning va
    hujayralarning kimyoviy va fizik hususiyatlari o’zgarilishi kuzatiladi.

    Download 2,9 Mb.
    1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   195




    Download 2,9 Mb.
    Pdf ko'rish