Singapurda o‘rta ta’limni tashkil etilishi va sinflarga bo‘linishi

Download 115.12 Kb.
bet	8/12
Sana	12.05.2023
Hajmi	115.12 Kb.
	#58721

Bog'liq
Husanboy BMI
61, 55, Maxsulotlarni serifikatlash, 11.05, amaliy mashg\'ulot 1, Abduvaxobov Toxirjon, Samatov B. O.P, anvar kurs ishi, MY k kr, b2.1 Lernworschatz

2.3.Singapurda o‘rta ta’limni tashkil etilishi va sinflarga bo‘linishi. Singapurda o‘rta ta’limni tashkil etish davlat siyosati ekanligi sababli, davlat ta'minoti hamda pedagogik tajribalarni jamlagan qo'shma tizim asosida bajariladi. O‘rta ta'lim davlat tizimi, ilmiy nazorat organlari, ota-onalar hamda o‘qituvchilar hamkorligida tashkil etilgan. Singapur o‘rta ta’lim tizimida, tibbiyot, fanlar, matematika,inson madaniyati, iqtisodiyot,ijtimoiy fanlar,tarix,geografiya, iqtisodiy geografiya,kimyo,fizika va boshqalar kabi ko‘p fanlar o‘qitiladi.Singapur o‘rta ta’lim tizimida har sinf 40-45 daqiqa davomida bo‘ladi.Singapurda sinflar ko‘p qatorli bo‘lishi kerakligi sababli,sinfda o‘qituvchining dasturlari katta o‘qituvchi stolidan o‘ta o‘qituvchi o‘riniga o‘tadi.Bu usul bilan o‘qitish,murabbiy va muridning jismoniy bog‘liqligini yuqoriga chiqaradi va foydali natijalarga erishish imkonini yaratadi. Singapur o‘rta ta’lim tizimida sinflar ta’limni o‘ziga xos metodlarga asoslangan holda tashkil etiladi.Bu metodlarning asosiy ko‘rsatuvlari quyidagilar: Sinflarning o‘lchami:Singapur o‘rta ta’lim tizimida sinflar 40-45 kishi bilan to‘la qoladi. Bu sinflarning qatlamlarini, sinflar bo‘yicha katta bo‘limlarni va ko‘proq rivojlangan laboratoriyalarni o‘z ichiga oladi. Murabbiyning asosiy roli:O‘qituvchilar tayyorlanishida murabbiylar uchun xususiy kurslar tashkil etiladi.Murabbiylar talabalarning o‘zlashtirishga yordam beradilar va eng yaxshi ta'lim metodikalarini ishlatishni o‘rganishlari ta’minlanadi. O‘qitish metodlari:Singapur o‘rta ta’lim tizimida amaliy va nazariy usullar birlashtirilgan o‘qitish usullari ishlatiladi.Bu usulda talabalar nazoratida yuritiladigan amaliy mashg‘ulotlar hamda nazariy ta'lim yordamida sinflar tashkil etiladi. Singapur,o‘rta ta'limni tashkil etishda dunyoda eng yuqori natijalarga erishgan davlatlardan biridir.Singapurning o‘rta ta'lim tizimida har bir talim-maktabida umumiy davlat standartlariga asoslangan sinflar bor,shuningdek,maktabning o'zining o'ziga xos standartlari ham mavjud. Singapurda o‘rta ta'lim sinflari 4 yoshdan 16 yoshgacha bo'lgan talabalarni qabul qiladi.Singapur ta'lim tizimida o'quv jarayoni quyidagi bosqichlarga bo'linadi:Balalar:4-6 yoshgacha bo'lgan talabalar uchun Diniy ta'lim:Bunday sinflarda Islom dinini o'rganish uchun ta'lim beriladiAsosiy ta'lim:Bu sinflarda talabalar asosiy fanlarni,masalan,matematika,ingliz tili,tarix,geografiya va boshqalarini o'rganadi.Singapur ta'lim tizimi haqiqiy matematika,fan va texnologiyani o'qitishga asoslangan yondashuvni qo'llaydigan xalqaro miqyosda mashhur ta'lim tizimidir.Singapur ta'lim tizimi talabalarning akademik, ijtimoiy va shaxsiy rivojlanishini qo'llab-quvvatlash uchun intizomli yondashuvni qo'llaydi. Singapur ta'lim tizimi boshlang'ich maktabdan o'rta maktabgacha(O'rta maktab) 12 yillik majburiy ta'lim davrini o'z ichiga oladi.Boshlang'ich ta'lim olti yillik va boshlang'ich maktab o'quvchilari Boshlang'ich maktabni tugatish imtihoni (PSLE) deb nomlanuvchi imtihonni topshirishlari kerak. Singapurda o'rta ta'lim to'rt yillik dastur bo'lib,odatda 13 yoshdan 16 yoshgacha bo'lgan talabalar.O'rta ta'lim ikki dasturga bo'lingan: Oddiy (Akademik) va Oddiy (Texnik).Oddiy (Akademik) dastur universitetga borishni rejalashtirgan talabalar uchun mo'ljallangan,Oddiy (Texnik) dastur esa ko'proq amaliy ko'nikmalarni taqdim etishga qaratilgan. O'rta maktabda talabalar odatda 17 yoshdan 18 yoshgacha bo'lib, ikki yillik dasturni tamomlaydilar.O'rta maktab dasturi kollejga tayyorgarlik ko'rmoqchi bo'lgan talabalar uchun A darajasidagi imtihonlarni o'z ichiga oladi.Talabalar maktab dasturlari orasidan tanlash orqali o'z qiziqishlari va qobiliyatlariga ko'ra kurslarni tanlashlari mumkin. Singapur ta'lim tizimi talabalarning ijtimoiy va shaxsiy rivojlanishiga ham ahamiyat beradi.Talabalarga atrof-muhit muammolari, madaniy farqlar va global muammolarni o'rgatish uchun maktab dasturlariga kiritilgan qo'shimcha darslar va tadbirlar taklif etiladi.Bundan tashqari, o‘quvchilarning sport, san’at, musiqa kabi yo‘nalishlarda o‘z mahoratini oshirish imkoniyatlari yaratilmoqda. Singapurdagi sinflar odatda o'rtacha 40 talabagacha bo'lishi mumkin.Biroq,Singapur ta'lim tizimi o'qituvchilarning o'quv muhitini talabalar ehtiyojlariga moslashtirishini ta'minlash uchun talabalar o'qituvchilari nisbatini ham hisobga oladi.Bundan tashqari,Singapur ta'lim tizimi o'quvchilar ehtiyojlariga qarab o'quv rejalarini to'g'rilash orqali o'quvchilar salohiyatini maksimal darajada oshirishga qaratilgan. Texnologiya va kasb-hunar ta'limi:Bunday sinflarda talabalar texnologiya, kasb-hunar,biznes va boshqa sohalarda malakalarini rivojlantirishga qaratiladi.O'zlashtirilgan ta'lim:Bu sinflarda talabalarga shaxsiy qobiliyatlarini rivojlantirish, o'z o'zini o'rganish va o'zlashtirishga ruxsat etiladi.Singapurda o‘rta ta'lim sinflari kichik guruhlar halida tashkil etiladi.Har bir sinfda o'qituvchilar 25 nafar talabaning kichik guruhlari bilan shug'ullanadi.Shu bilan birga, talabalar bilan bire bir muloqotlar o'tkazish va o'qituvchilar talabalarga katta e'tibor berish mumkin.Singapur o‘rta ta'lim tizimida o‘qitishning amaliy yo‘nida tuzilishi, ilmiy tadqiqot va samaradorlikni muvaffaqiyatli birlashtirishi va talabalarni ijtimoiy va madaniy rivojlantirish yo‘llari hisoblanadi. Maxsus va ekspress kurslar O-darajali imtihondan oʻtish bilan yakunlanadigan toʻrt yillik oʻqish kursini oʻz ichiga oladi(Umumiy taʼlim sertifikati Oddiy darajadagi imtihon (oddiy— muntazam)).Bu ikki kursning farqi shundaki, maxsus kurs talabalari ona tilini yanada chuqurroq oʻrganadilar.Boshqa mamlakatlardan kelgan talabalar orasida ayniqsa mashhur boʻlgan ona tilingizni oʻrganishdan tashqari yoki oʻrniga chet tilini (fransuz, nemis yoki yapon) oʻrganishni tanlashingiz mumkin.Standart oʻrta maktab kursi toʻrt yil davom etadi va yana bir yil oʻqishni davom ettirish va O-darajali imtihondan oʻtish imkoniyati bilan N-darajali imtihon (Normal-level) bilan yakunlanadi.Standart muhandislik talabalari texnik fanlarni chuqurroq oʻrganadilar, akademik talabalar esa chuqurroq oʻquv fanlarini oʻrganadilar (masalan, asosiy buxgalteriya hisobi).2004-yilda Singapur Taʼlim vazirligi standart kurslarda oʻqigan tanlangan talabalar N-darajali imtihonga muhtoj boʻlmasdan O-daraja imtihonini topshirishlari mumkinligini eʼlon qildi. Aksariyat talabalar oltidan oʻntagacha fanlarni tanlaydilar, maxsus Integratsiyalashgan Dasturni (IP) taklif qiladigan muassasalar bundan mustasno, bu sizga A-darajali sertifikat (Advanced-level (ilgari — rivojlangan)) olish imkonini beradi.Oʻqishning ikkinchi yilining oxirida O-darajali imtihonni topshirish mumkin.Lekin bu roʻyxatda ingliz tili, ona tili, matematika, bitta tabiiy fan va bitta gumanitar fanlar majburiy fan hisoblanadi.Umuman olganda,O-darajali fanlarga quyidagi fanlarni kiritish mumkin. Integratsiyalashgan taʼlim dasturi (IP) Singapurning elita maktablari oʻquvchilariga 18 yoshida olti yillik oʻrta taʼlimdan soʻng darhol O-darajali imtihondan oʻtmasdan A-daraja imtihonini topshirish imkoniyatini beradi.IP dasturi O-darajali imtihonni oʻtkazib yuborishga imkon berganligi sababli, talabalar keyinchalik A-daraja imtihonini topshirish uchun kengroq bilim olishga koʻproq vaqt ajratadilar.Bundan tashqari, talabalar IP dasturida ishtirok etmagan tengdoshlariga qaraganda, fanlarni tanlashda koʻproq erkinlikka ega.Qoidaga koʻra, faqat eng yaxshi talabalar (odatda maxsus va ekspress oʻrta maktablar) IP dasturiga qoʻshilish imkoniyatiga ega. Toʻrt yoki besh yillik oʻqish kursini tugatgandan soʻng, oʻquvchilar (IP dasturiga jalb qilinganlar bundan mustasno) Singapurning GCE 'Oʻ Level imtihonini topshiradilar, bu ularning hozirgi bilim darajasini va oldingi bilimlar, oliy oʻquv yurtlari va oʻqish mumkin boʻlgan kasbiy taʼlim muassasalari doirasini aniqlaydi.Universitetgacha boʻlgan muassasalar ikki yoki uch yillik oʻqishga ega boʻlgan kichik kollejlarni oʻz ichiga oladi, ular A-darajadagi sertifikat imtihonlari bilan yakunlanadi. Kasbiy taʼlim olishni istagan talabalar oʻqishni politexnikum yoki texnik taʼlim institutida (TEI) davom ettirishlari mumkin. Oʻrta taʼlimdan keyingi taʼlim kichik kollejlarni oʻz ichiga kiradi.Kasb-hunar taʼlimiga ega boʻlishni xohlovchi talabalar oʻqishni politexnikumlar yoki Texnika taʼlim institutida(ITE) davom ettirishlari mumkin. Ikki yillik kichik kollej kursiga qabul qilish L1R5 ball tizimidan foydalangan holda olingan natijalarga asoslanadi, unga koʻra O-daraja uchun tanlangan oltita fanning har biri uchun talaba A1 (eng yaxshi) dan F9 (eng yomoni) gacha baho oladi. Umumiy reyting oltita turli fanlar boʻyicha ballardan iborat: til (ingliz tili yoki ixtiyoriy ravishda boshqa tanlangan fan), gumanitar fanlar, matematika/tabiiy fanlar, gumanitar fanlar/tabiiy fanlar/matematika va boshqa ikkita tanlangan fanlar. Shunday qilib, L1R5 tizimi boʻyicha mumkin boʻlgan eng yaxshi reyting 6 ball (barcha oltita fan boʻyicha A1 bahosi). Umuman olganda, kichik kollejga kirish uchun siz 20 balldan koʻp boʻlmagan ball toʻplashingiz kerak,bundan tashqari, ingliz tili va matematika fanlaridan kamida C6 ball olishingiz kerak. Uch yillik oʻqish kursiga kirish uchun L1R4 ball tizimi qoʻllaniladi va oʻquvchi umumiy balli 20 balldan oshmasligi kerak. Politexnikumlarga kirish uchun L1R2B2 tizimi qoʻllaniladi (ikkita majburiy fan va talaba eng yaxshi ball olgan ikkita fan). Biroq, turli politexnika talabalarga ushbu aniq taʼlim muassasasiga kirish uchun javob berishi kerak boʻlgan qoʻshimcha talablarni qoʻyish huquqiga ega. Download 115.12 Kb.

Download 115.12 Kb.