CО + зн2 —> сн4 + н2о
Laboratoriyada metanni quyidagi usullar yordamida olinadi:
1) aluminiy karbidning suv bilan ta'sirlashishidan olinadi:
A14C3 + 12H20 —> 4А1(ОН)3 + 3CH4
2) natriy asetatning natriy gidroksid bilan aralashmasini qizdirib olinadi:
CH3COONa + NaOH —> CH4 + Na2CO3
Alkanlarni natriy metali bilan va uglevodorodlar galogenli hosilalarining o’zaro ta'siridan ham olish mumkin (Vyurs reaksiyasi):
2CH3-CH2Br + 2Na -» CH3CH2CH2CH3 + 2NaBr
Metan va boshqa alkanlarning ishlatilishi. Metan katta amaliy ahamiyatga ega. U ko’plab muhim kimyoviy mahsulotlar olishda xomashyo sifatida ishlatiladi. Asetilen, metanol, formaldegid shunday moddalardan bo’lib, ularning o’zi ham kimyo sanoati uchun muhim xomashyolar hisoblanadi.
20-25 ta uglerod atomi tutgan yuqori alkanlarni oksidlash alohida o’rin tutadi. Bu yo’l bilan turli zanjir uzunligiga ega bo’lgan sintetik yog’ kislotalari olinadi, ulardan esa sovunlar, turli yuvuvchi vositalar, surkov materiallari, loklar, emallar olishda foydalaniladi. Alkanlar yoqilg’i sifatida ham ishlatiladi.
| 