Nisbiy olmoshlarning turlanishi




Download 1,85 Mb.
bet12/24
Sana16.01.2024
Hajmi1,85 Mb.
#138478
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   24
Bog'liq
Jumanazorov Shukurali Tashmamatovich-1

Nisbiy olmoshlarning turlanishi.





K

Maskulina

Feminina

Neutral

Plural

N

Der(welcher)

die(welche)

das(welches)

die(welche)

G

Dessen

Deren

dessen

Deren

D

dem(welchem)

der(welcher)

dem(welchem)

denen(welchen)

A

Den(welchen)

die(welche)

das(welches)

die (welche)

Nisbiy olmoshlar ergash gapli qo‘shma gaplarda ergash gapni bosh gapga biriktirib, bog‘lovchi vazifasini bajaradi va ayni bir paytda gap bo‘lagi bo‘lib ham keladi.Nisbiy olmoshlarning rodi, soni bosh gapdagi ular izohlagan so‘zga , kelishigi esa ularning ergash gapda bajaradigan vazifasiga bog‘liq bo‘ladi:
Auf dem Tisch liegt das Buch, das sehr interessant ist.

Nisbiy olmoshlar Nominativda ergash gapning egasi bo‘lib keladi, Genetivda aniqlovchi, Akkuzativda to‘ldiruvchi, Dativda esa to‘ldiruvchi yoki o‘rin holi vazifasini bajaradi.


Der Mann, dessen Sohn in Taschkent studiert, ist mein Lehrer.


der Student, dem der Professor gestern eine schwere Aufgabe gab, fehlt heute.

Ich bekomme oft Briefe von meinem Freund, den ich vor einem Jahr kennengelernt habe.


Demak, der va welcher nisbiy olmoshlari aniqlovchi ergash gapni bosh gapga bog‘lovchi element vazifasida qo‘llanadi. Bunda ular Genetivda keladi: Der Genosse, dessen Vortrag du hörst, …..
Welcher so‘roq – nisbiy olmoshi , welcher so‘roq olmoshi va dieser, jener ko‘rsatish olmoshlari kabi to‘la olmosh qo‘shimchalariga egadir.Ammo welcher olmoshi qaratqich kelishik formasiga ega emas.Ko‘plikda uch rod bir xil formaga ega. Welcher nisbiy olmoshi Nominativ, Dativ, va Akkuzativda ko‘rsatish-nisbiy olmoshi der bilan parallel qo‘llansa-da, Genetivda faqat der olmoshi o‘ziga tegishli formaga ega: Der Genosse, welcher (der) hier arbeitet, ….
Was va wer nisbiy olmoshlari ko‘pincha maqol va matallarga oid bo‘lgan nisbiy gaplarda qo‘llanadi: Wer einmal lügt, dem glaubt man nicht, und wenn wer auch die Wahrheit spricht.
Hozirgi zamon nemis tilida va og‘zaki nutqda welcher nisbiy olmoshi eskirgan hisoblanadi, uning o‘rnida ko‘rsatish olmoshi der qo‘llanadi.

  1. Download 1,85 Mb.
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   24




Download 1,85 Mb.