55
tushadigan
detallar
tayyorlashda
St5- St6
500—640 - 600
17
12
Oʻqlar,
vallar kabi
oʻrtacha yuklanish
tushadigan
detal-
lar tayyorlashda
3. Sifatli konstruksion poʻlatning mexanik xossalari
Markasi
Choʻzilishda
mustah-
kamlik
chegarasi
b
v,
MPa
Nisbiy
choʻzili-
shi σ;%
Qattiq-
ligi, HB
Ishlatilishi
08
10
15
20
330
340
380
420
33
31
27
25
131
143
149
163
Shesternyalar,
yulduzchalar,
roliklar, sementitlanadigan oʻqlar
kabi kam yuklanish tushadigan
detallar tayyor-lashda
25
30
35
460
500
540
23
21
20
170
179
207
Shesternyalar,
vallar,
oʻqlar
kabi oʻrtacha
yuklanish tusha-
digan detallar tayyorlashda
40
45
580
610
19
16
217
229
Shatunlar, vallar, shesternya-lar,
barmoqlar
kabi
oʻrtacha
yuklanish tushadigan
detallar
tayyorlashda
50
55
640
660
14
13
241
255
Shesternyalar,
muftalar,
pru-ji-
na
halqalari,
pruji-
nalar kabi koʻp
yuklanish
tushadigan detallar tayyorlashda
60
65
70
75
80
85 60G 70G
690
710
730
1100
1100
1150
710
800
12
10
9
7
6
6
11
8
255
255
269
285
285
302
269
285
Prujinalar,
ressoralar,
eks-
sentriklar
kabi
ishqalanish
sharoitida
ishlaydigan detal-lar
tayyorlashda
Avtomat poʻlatlar A harfi hamda uglerodning oʻrtacha miqdorini
protsentning yuzdan bir boʻlagi qadar koʻrsatuvchi raqamlar bilan belgilanadi.
Avtomat poʻlatlarning A12, A20, AZO, A40G markalari ishlatiladi. A12
poʻlatlardan muhim boʻlmagan
detallar, boshqa markalaridan esa katta
kuchlanish va yuqori bosimlarda ishlaydigan muhim detallar tayyorlanadi.
Avtomat poʻlatlarning
sortamenti doira, kvadrat va olti qirrali
koʻrinishga ega boʻlgan koʻndalang kesimli chiviqlar koʻrinishidagi sort
prokatlar tayyorlashni nazarda tutadi. Bu poʻlatlar
payvandlanadigan
konstruksiyalar tayyorlashda ishlatilmaydi.
56
Poʻlat
varaqlar
(listlar)
(
qozon
t a y y o r l a n a -
d i gan p o ʻ l a t l a r , GOST 5520-79 va TU) bosim ostida ishlaydigan qozon
va idishlar uchun bugʻ qozonlari, kema oʻtxonalari, gaz trubinalarining yonish
kameralari va boshqa detallarni tayyorlashda ishlatiladi. Ular oʻzgaruvchan
bosimlarda va +450°S gacha boʻlgan haroratda ishlashi kerak. Bundan
tashqari, qozon tayyorlanadigan poʻlat yaxshi payvandlanishi zarur. Bunday
xossalar olish uchun uglerodli poʻlatga texnologik qoʻshimcha (titan)
kiritiladi va u alyuminiy bilan qoʻshimcha oksidsizlantiriladi. Uglerod
miqdori 0,08 dan 0,28% gacha boʻlgan 12K, 15K, 16K, 18K, 20K, 22K
markali uglerodli qozon tayyorlanadigan poʻlatlar ishlab chiqariladi. Bunday
poʻlatlar
qalinligi 200
mm gacha
boʻlgan
varaqlar
va
normallashtirilgan hamda boʻshatilgan holatdagi pokovkalar koʻrinishida
yetkazib beriladi.
