• Legirlovchi elementlarning poʻlatga taʼsiri.
    		•

    LEGIRLANGAN KONSTRUKSION POʻLATLAR




    Download 8,15 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet48/188
    Sana30.11.2023
    Hajmi8,15 Mb.
    #108303
    1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   188
    Bog'liq
    Mash texdan maruzalar TURSUNOV2

    LEGIRLANGAN KONSTRUKSION POʻLATLAR. 
    Poʻlatlarning fizik, kimyoviy mustahkamlik va texnologik xossalarini 
    yaxshilash uchun ularning tarkibiga turli legirlovchi elementlar (xrom, 
    marganes, nikel va boshqalar) kiritiladi (legirlanadi). Poʻlat tarkibida unga 
    maxsus 
    xossalar 
    beruvchi 
    bir 
    yoki 
    bir 
    necha 
    legirlovchi elementlar boʻlishi mumkin. 
    Legirlovchi elementlarning poʻlatga taʼsiri.
    α-konstruksion poʻlat 
    tarkibida 
    kamida 90% hajmni 
    egallovchi ferrit asosiy struktura tashkil etuvchi hisoblanadi. 
    Legirlovchi elementlar ferritda erib, uni mustahkamlaydi.
    α-Fe panjaradan keskin farqlaydigan panjarali elementlar - kremniy, 
    marganes 
    va
    nikel 
    kabi 
    ferritning 
    qattiqligi-
    ni (normallangandan keyin) keskin oshiradi. Molibden, volfram va xrom 
    kamroq taʼsir koʻrsatadi. Koʻpgina legirlovchi elementlar ferritni 
    mustahkamlab, uning plastikligiga kam taʼsir koʻrsatadi, uning zarbiy 
    qovushqoqligini kamaytiradi (nikeldan tashqari). 1% gacha (marganes va 
    xrom boʻlganda poʻlatning zarbiy qovushqoqligi ortadi. Agar marganes va 
    xrom miqdori bundan oshib ketsa, zarbiy qovushqoqlik kamayadi, xrom 
    miqdori 3% va marganes miqdori 1,5 % boʻlganda ferrit legirlanmagan 
    holatda boʻladi. 
    Poʻlat tarkibidagi uglerod miqdorining ortishi karbidli fazaning taʼsirini 
    kuchaytiradi, bunda uning dispersligi qotishmaning tarkibi va termik ishlov 
    berilishiga 
    bogʻliq 
    boʻladi. 
    Legirlangan 
    poʻlatning 
    konstruktiv 
    mustahkamligi ortishiga toblanish chuqurligi katta taʼsir koʻrsatadi. 
    Toblanishining yaxshilanishigapoʻlatni bir necha elementlar, masalan, 
    Sg+Mo, da Sg+Ni, Sg+Ni+Mo va boshqa elementlar qoʻshilmasi bilan
    legirlab, erishish mumkin. 

    57 
    Poʻlatning yuqori konstruktiv mustahkamligi undagi legirlovchi 
    elementlarning ratsional miqdori bilan taʼminlanadi. Kerakli darajada 
    toblangandan soʻng ortiqcha legirlash (nikeldan tashqari) poʻlat 
    qovushqoqligining kamayishiga sabab boʻladi va uning moʻrt sinishini 
    yengillashtiradi. 
    X r o m konstruksion poʻlatning mexanik xossalariga yaxshi taʼsir 
    koʻrsatadi. U poʻlatga 2% gacha miqdorda kiritiladi; u ferrit va sementitda 
    eriydi. 

    Download 8,15 Mb.
    1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   188




    Download 8,15 Mb.
    Pdf ko'rish