|
O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi buxoro davlat pedagogika instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 149/239 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 5,14 Mb. | | #244342 |
Bog'liq “SAN’AT, TIL VA MADANIYAT MASALALARINI ILMIY O’RGANISHDA FAN VAЛитература
1. Асафьев Б.В. Музыкальная форма как процесс. - М.: Музыка, 1971. - 376 с.
2. Асафьев Б.В. Русская музыка XIX и начала XX века. - Л.: Музыка, 1979. - 341
с.
3. Каган М.С. Музыка в мире искусств. - СПб.: «UT», 1996. - 232 с.
4. Кон Ю.Г. Избранные статьи о музыкальном языке. - СПб.: Композитор,
1994. - 160 с.
CHIZMACHILIK DARSLARIDA KOMPYUTER
DASTURIDAN FOYDALANISH IMKONIYATI VA
SAMARADORLIGI
Aminov Akmal Shavkatovich
Buxoro davlat universiteti dotsenti
Annotatsiya:
U
s
hbu maqolada chizmachilik darslarida kompyuter dasturidan
foydalanish imkoniyati va samaradorligi bo
ʻ
yicha quyidagicha fikr yuritilgan. Chizmachilik
fanini kompyuter dasturlari yordami orqali dars mavzularini samarali o‘tish usullari bo‘yicha
atroflicha yoritib berilgan.
Tayanch so‘zlar
axborot texnologiyalar, tasavvur, 3D modellashtirish, visuallashtirish,
kompyuter texnologiyasi, loyiha.
Hozirgi zamonda axborot texnologiyalari jadal rivojlanib borayotgan
sari ta’lim jarayoniga o
ʻ
z ta’sirini o
ʻ
tkazmoqda. Axborot texnologiyalari
har bir sohaga oid turli dasturlar orqali turli maqsadlarda samarali
foydalanishadi. Sohaga oid zomonaviy dasturlarning yangi versiyasi
kundan – kunga imkoniyatlari ko
ʻ
payib, bu ish samaradorlik va
unumdorlikka olib keladi. O
ʻ
quv mashg
ʻ
ulotlariga zamonaviy axborot
texnologiyalar asosida o
ʻ
qitish usullarini joriy etish bugungi kunning
dolzarb
masalasiga
aylangan.
Shu
maqsadda
yangi
axborot
texnologiyalarni joriy etish bugungi kun vazifasidir [1].
Chizmachilik fanini tushuntirishda so
ʻ
z bilan ifodalash emas balki
chizmalar asosida tasavvurimizga keltiramiz. Bu fanning chizmasiz biron
bir tushunchalarni tushuntirish mushkul hisoblanadi. Masalan qurilish
planlari yoki gumanitar sohaga oid diagrammalar va rasmlar hamda turli
xil loyihalarni chizmachilik fani o
ʻ
rgatadi. Chizmachilik fani o
ʻ
rta
maktabning 8-9 - sinflarda haftada bir soat o
ʻ
rgatiladi. Shundan kelib
chiqib, XXI asr o
ʻ
qituvchisi har bir mavzuga oid axborot texnologiyalardan
269
foydalangan holda ma'lumotlarni PowerPoint dasturlardan foydalanib
o
ʻ
qitish taklif etiladi. Bu juda keng tarqalgan taqdimot dasturini osongina
o
ʻ
zlashtirish imkoniyatlarga ega. Taqdimot dasturida osongina ishlay
olish va ranglardan juda boy hamda qiziqarli darslar yaratish uchun
dasturiy
ko
ʻ
nikmalarni
talab
qilmaydi.
O
ʻ
qituvchi
ko
ʻ
rgazmali
qo
ʻ
llanmalar sifatida taqdimot dasturidan foydalanib obyektlarni,
shakllarni kuzatib tahlil qilish ko
ʻ
nikmalarini egallaydi. O
ʻ
quvchilar bu
taqdimotli dasturlardan bilimlari mustahkam bo
ʻ
lishiga va mavzuga
qiziqishlari oshadi. Prezentatsiyaga grafik ishlarni bajarishda o
ʻ
ziga xos
maqsadga ega. Slayd filmlarni yaratish bo‘yicha annimasion bo
ʻ
limidan
foydanib
o
ʻ
quvchilarga
ikki
o
ʻ
lchamli
modellashtirish
bo
ʻ
yicha
tasavvurlarni oshirishlari mumkin. Taqdimot slayt yaratishda o
ʻ
qituvchi
ssenariy muallifi, rejissor, rassom dizayner va loyihachi sifatida o
ʻ
zini
namoyon qilish bo
ʻ
ladi.
Bundan tashqari taqdimot sifatida chizmachilik fanining proyektsion
mavzularini axborot texnologiyalarini qo
ʻ
llagan holda o
ʻ
qituvchi grafik
dasturlariga murojaat qilishi mumkin. Grafik dasturlardan biri AutoCAD
dunyoning 18 tiliga tarjima qilingan. Dasturdan turli loyihalarni bajarish,
yaratish imkoniyatlari keng. Grafik dasturi hozirgi kunda dunyoning 150
mamlakatlaridan ko
ʻ
prog
ʻ
i foydalanib kelinmoqda. Dunyo mamlakatlari
foydalanib kelinayotgan grafik dastur Compass-3D bunda mashinasozlik
chizmachiligi bo‘yicha standart detallarning ikki va uch o‘lchamli
modellari mavjud. Barcha 3D modellashtirish va vizuallashtirish
imkoniyatlariga ega bo
ʻ
lgan dastur 3DStudoMAX bo
ʻ
lib, Real
yaratilmagan obektlarni vizual holatda ko
ʻ
rish imkoniyati mujassamligini
,
real holatda ko
ʻ
zga ko
ʻ
rinmaydigan obyektlar ko
ʻ
rinadi. Masalan,
dvigitelning yoqiladigan yonilg‘isi va porshinlarning aylanma harakatini
kuzatish mumkin. Kompyuter texnologiyasi yordamida tabiiyki, talaba
chizmalarni bajarishning dastlabki ko
ʻ
nikmalarni oladi. Biroq, o
ʻ
quvchi
chizmalarni bajarish usullarini o
ʻ
zdashtirgandan so
ʻ
ng kompyuterda
chizilgan o
ʻ
quv materiallarning bir qismini bajarish tavsiya etiladi.
Yuqorida aytib o
ʻ
tgan dasturlardan keng foydalangan holda proyektsion
chizmachilik darslariga foydalanish o
ʻ
rinli hisoblanadi. Bunday kompyuter
dasturlardan foydalanib o
ʻ
quv darslarini tashkil etish talabalarning fazoviy
tasavurlarini oshirish kabi ilmiy tadqiqot ishlari olib borilgan. Ilmiy
tadqiqotlar bo
ʻ
yicha ijobiy natijalar olingan.
Bundan tashqari kompyuter dsturlari orqali talabalarning bilimlarini
tezkorlik bilan aniqlashda tematik nazorat qilish uchun elektron test
dasturlarini qo
ʻ
llanilishi samarali natijalarni berishi mumkin. Test dasturi
QuizMarker bo
ʻ
lib o‘zida 11 ta usul testi bajarish mumkin. O
ʻ
qituvchi
testni baholash mezonlarini va vaqti hamda pochtaga keladigan xabarni
belgilashi mumkin.
|
| |
