|
O‘z-o‘zini tarbiyalash usullari
Pdf ko'rish
|
| bet | 149/181 | | Sana | 22.05.2024 | | Hajmi | 6,92 Mb. | | #250633 |
Bog'liq 65682317b2659 O\'QUV QO\'LLANMA SUNGISI 2003 doc 15 03 2O‘z-o‘zini tarbiyalash usullari
O‘z-o‘zini anglashda o‘z-o‘zini tarbiyalashning maxsus markazlari ham shakllanadi.
O‘z-o‘zini tarbiyalash usuli, asosan, shaxs va kollektiv harakatlarning uchta guruhi: “o‘zini
bilish, o‘zini majburlash va o‘zini tuta bilish” qo‘llanilishi bilan kamayadi. Shu bilan birga,
o‘z-o‘zini tarbiyalashda boshqa texnikalar, usullar va boshqalar qo‘llaniladi.
Ta’lim jarayoni haqida gapirganda, biz shaxsni o‘rganishni nazarda tutamiz; o‘z-o‘zini
tarbiyalash va kuzatish haqida gapirganda, biz o‘z-o‘zini bilish va o‘z-o‘zini kuzatish demakdir.
O‘z-o‘zini tarbiyalashning 1-guruhi?
o‘z-o‘zini bilish. U o‘z-o‘zini kuzatish, o‘zini
tekshirish, o‘zini ko‘zdan kechirish, o‘zini hurmat qilish, o‘zini tanqid qilishni o‘z ichiga oladi.
O‘z-o‘zini kuzatish bir qator shaxsiy texnikani o‘z ichiga oladi: o‘z ichki dunyosiga e’tibor,
o‘zining ijobiy va salbiy fazilatlari to‘g‘risidagi faktlarni aniqlash, o‘zini o‘zi anglash (o‘zini chuqur
anglash), o‘zini ifoda etish va uni tahlil qilish.
O‘z-o‘zini tekshirish o‘z-o‘zini bilish usullarini o‘z ichiga oladi, o‘zini muayyan sharoitlarga
qo‘yish, bu sharoitda o‘z faoliyatining natijalarini tahlil qilish, xatti-harakatlar va xarakterli
xususiyatlar o‘rtasidagi bog‘liqlik.
O‘z-o‘zini tarbiyalash usullarining har birida aniq texnikalar ro‘yxatini berish qiyin. O‘z-
o‘zini tarbiyalash mexanizmi hali yetarlicha o‘rganilmagan.
Shu bois, o‘z-o‘zini tanqid qilish, o‘zini ko‘zdan kechirish, o‘zini o‘zi baholash texnikasi
haqida gapirish qiyin. Ular bir-biri bilan chambarchas bog‘liq, ular ko‘p umumiy elementlarga ega.
Masalan, o‘zini boshqalar bilan solishtirish, o‘z-o‘zini baholash va o‘zini tanqid qilish uchun
muhimdir.
O‘z-o‘zini tarbiyalashning 2-guruhi?
bu o‘zini tutish, o‘zini tuta bilish. Bu o‘z-o‘zini
tarbiyalash, mustaqillik, faollik, chidamlilik va boshqalarni o‘z ichiga oladi. O‘z-o‘zini majburlash
(o‘z-o‘zidan xabar berish, o‘z-o‘zini buyurtma qilish, o‘zini jazolash, o‘z-o‘zini talab qilish va
boshqalar) alohida harakatlar guruhi sifatida ajralib turadi.
Shu bilan birga, ularning hammasi o‘zini tutishning o‘zini tutish uslublarining bir guruhidir.
O‘z-o‘zini tarbiyalash uchun qayerdadir o‘z harakatlaringizni kuchaytirish, biror joyda
ulardan voz kechish, o‘zingizni majburlashga majburlash va qayerdadir g‘alaba qozonish irodasini
ko‘rsatish muhimdir.
|
| |
