95
Umumtashkiliy (kompleks) maqsadlar
.
Bu usulning mohiyati – barcha qatnashchilarning
harakatini, butun kuchini bosh maqsadning amalga oshishiga safarbar qilish.
Muvofiqlashtirishning tarkibiy tizimi
. Disfunksional oqibatlardan holi bo‘lish hamda kishi-
larning xatti-harakatlariga ijobiy ta’sir o‘tkazish tufayli, kelib chiqishi mumkin bo‘lgan nizolarning
oldini olish va ularni boshqarish uchun mukofotlash tizimi kech qo‘llaniladi.
Nizoli vaziyatlarni oldini olish yoki ziddiyatini yumshatishning beshta strategik usuli ma’lum.
Uzoqlashish.
Komil inson janjaldan uzoqlashishga harakat qiladi.
Kelishmovchilik avjiga
chiqqanda u muhokamaga qatnashmaydi. Bunday usul nizoli vaziyatning yechilishiga manfaatdor
bo‘lmagan va o‘zaro munosabatlarning zoxiriy yaxshiligicha qolishini istashgan hollarda tomonlar
tomonidan qo‘llaniladi.
Silliqlashish.
Bu usul kishilarning yaxshilikka undash yo‘li bilan
nizoni bartaraf qilishga
qaratilgan. Ziddiyatli vaziyatda qarama-qarshi tomonlar bir-biri bilan xushmuomalali bo‘lishga,
arzimagan narsaga achchiqlanish, umuman, bir vaqtning o‘zida
birga suzayotgan qayiqni
“qaltis
tebratish”
yaramasligiga chaqirishadi.
Majburlash.
– bu tomonlardan birining xohish irodasini, so‘zini
majburan, zo‘rlab qabul
qilishdir. Bunday strategiyani qo‘llaydigan tomon tajovvuzkorlik bilan o‘z
hohishini qarshi
tomonga majburlab o‘tkazadi.
Kelishuv.
Nizoli holatdan muvafaqqiyatli chiqishning eng muhim sharti – bu murosaga kela
olishdir. Kelishuv bilan nizolarni hal etish, bu yuqori baholanuvchi strategik usul bo‘lib,
bunda
ikkala tomonni qanoatlantiruvchi yechimga kelinadi.
