37
Xronaksiya kattaligi to’qimaning qo’zg’aluvchanligini ko’rsatadi va
hayvonlar patalogik holatini aniqlashga imkon beradi. M: qishloq xo’jaligida
parrandalarga 60 dB dan yuqori shovqin bilan ta’sir
etilsa qushlarning
xronaksiyasida o’zgarish ro’y beradi, shu bilan birga ularning fiziologik holati
yomonlashadi va tuxum tug’uvchanligi pasayadi.
Shu sababli xronaksiyani
o’lchash orqali ayrim kasalliklarni aniqlash mumkin. Kuchsiz toklar terapivtik
ta’sirga ega, kuchsiz o’zgarmas toklar
bilan davollash usuliga
galyanizasiya
deyiladi. Bu usuldan XIX asr boshlarida foydalanila boshlaganlar. Elektrodlar
joylashishi o’rniga qarab ta’sir teridan nerv hujayralari
orqali u yoki bu ichki
organga uzatiladi. Natijada tok ta’sirida almashish va funksional xossalarda
o’zgarishlar ro’y beradi. Teri va ichki organlarning tok ta’siriga
javob reaksiyasi
tufayli kopelyarlar reflektor tarzda kengayadi,
hujayra menbranalarning
o’tkazuvchanligi o’zgaradi va hokazolar…
Veterinariya klinikasida elektr toki yordamida tirik organizmga dori
moddalarni kiritish usuli
ELEKTROFARREZ
keng qo’llanilmoqda. Bunda hayvonga
kiritilayotgan dorilar ta’siri o’zgarmas tok ta’siri bilan birga bo’ladi.
Bunda
elektrod bilan teri orasiga dori eritmasida ho’llangan mato qo’yiladi. Tok o’tishi
paytida matodagi dori ionlari teri orqali organizmga o’tadi. Shu vaqtning o’zida
teridan matoga hujayralardan K
+
, Na
+
,Cl
-
va boshqa ionlar o’tadi.
Tirik organizm turli qismlari orasida mavjud bo’lgan potensialar farqi
