O’zbekisтon respublikasi oliy va o’rтa maхsus




Download 3,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/99
Sana18.05.2024
Hajmi3,59 Mb.
#242311
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   99
Bog'liq
darslik avtomatika asoslari

Optoelektron asbob
deb elektr signalini optik signalga (nur energiyasi) 
o`zgartiruvchi, bu energiyani indekatorlarga yoki fotoelektrik o`zgartkichlarga 
uzatuvchi asboblarga aytiladi.
Ko`p tarqalgan optoelektron asboblardan biri optrondir. Optron nurlanish 
manbasi va qabul qilgichdan tuzilgan bo`ladi. Bu ikkalasi bir korpusga 
joylashtirilgan va bir biri bilan optik va elektr bog‘liklikka ega bo`ladi.
Elektron qurilmalarni optronlar aloqa elementi funksiyasini bajaradi, bunda 
ma‘lumot optik nurlar orqali uzatiladi. Buning hisobiga galvanik bog‘lanish 
bo`lmaydi, va elektron uskunalarga salbiy ta‘sir etuvchi qayta bog‘lanishlar 
bo`lmaydi. Optronlar ma‘lumot to`plash va saqlash qurilmalarida, registorlarda va 
hisoblash texnikasi qurilmalarida qo`llaniladi (5.16-rasm). 


56 
5.16-rasm. Optronning tuzilishi. 
1- chiqishlar; 2 - fotoqabulqilgich; 3-korpus; 4-optik muhit; 5-svetodiod 
Zamonaviy optoelektronlarda nur chiqaruvchi sifatida svetodiodlar, foto qabul 
qilgich sifatida esa fotorezistorlar, fototiristorlar qo`llaniladi. 
Qo`llanilgan foto qabul qilgich turiga qarab optronlar – fotorezistorli, 
fotodiodli, fototranzistorli va fototiristorlilarga bo`linadi (5.17- rasm). 
5.17- rasm. Optronlarning shartli grafik belgilanishi 
a) rezistorli; b) diodli; v) fototranzistorli g) fototiristorli 
 
Fotoelektrik asboblarni belgilash tizimi harf-sonli kod asosida bajariladi: 
- birinchi element harflar; asbob guruxini bildiradi; fr–fotorezistorlar, fd–
fotodiodlar; 
- ikkinchi element harflar –asbobni tayyorlangan materialini ko`rsatadi; GO – 
germaniy, GB – germaniy, legirlangan brom; GZ – germaniy legirlangan 
oltingugurt bilan; GK – germaniy kremniyli birikma; K-kremniy; KG – kremniy 
legirlangan geliyli; RG- arsenidli galliy va x.k.; 
- uchinchi element –001 dan 999 gacha sonlar ishlab chiqarish nomeri; 
- to`rtinchi element – harf, yarim o`tkazgich fotoasboblar podgruppasini 
belgilaydi;
u-unipolyar fotorezistor 
B – bipolyar fotorezistorlar 
L – ko`chkili fotodiodlar
FDGZ-001K – fotodiod, germaniyli, legirlangan oltingugurtli, ishlab 
chiqarilgan nomeri 001. 


57 
Optoelektron uskunalari hisoblash texnikasida, avtomatikada, nazorat-o`lchov 
uskunalaridakeng qo`llaniladi. 

Download 3,59 Mb.
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   99




Download 3,59 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’zbekisтon respublikasi oliy va o’rтa maхsus

Download 3,59 Mb.
Pdf ko'rish