DATCHIKLARNING XARAKTERISTIKALARINI OLISH

Download 5,59 Mb. Pdf ko'rish
bet	56/80
Sana	17.01.2024
Hajmi	5,59 Mb.
	#139477

1 ... 52 53 54 55 56 57 58 59 ... 80

Bog'liq
TEXNIK TIZIMLARNI BOSHQARISH

Umumiy malumotlar

DATCHIKLARNING XARAKTERISTIKALARINI OLISH

IShNI BAJARIShDAN MAQSAD: aylanish chastotasi, chiziqli hamda
burchak siljish datchik (o„lchov-o„zgartkich)larini tuzilishi va ishlashini o„rganish,
xamda xarakteristikalarini tajribada aniqlash ko„nikmalarini olish.
QO„LLANILADIGAN
JIHOZLAR:
Birlamchi
o„lchov-o„zgartkich
(BO„O„) lar - datchiklar bilan jihozlangan laboratoriya stendi.
Umumiy ma'lumotlar
Laboratoriya stendining tuzilishi va ishlash prinsipining tavsifi
Hozirgi kunda ko„plab rivojlangan mamlakatlarda qolaversa Respublikamizda
ham zamonaviy transport vositalari va qishloq xo„jalik mashinalarini
avtomatlashtirishga katta e‟tibor berilmoqda. Ularda ko„plab mexanik, gidravlik,
issiqlik, pnevmatik va boshqa ko„plab kattaliklarni o„lchash va anolog (elektrik)
signalga so„ngra uni raqamli signallarga o„zgartirib beruvchi qurilmalar keng
qo„llanilmoqda. Yildan yilga bunday qurilmalarning ayniqsa birlamchi
o„zgartirgich datchiklarning turlari yangilanib takomillashib bormoqda. Bu
datchiklarni mexanik kontaktli datchiklarning o„rniga kontaktsiz prinsipda
ishlaydigan optik elektron qurilmalarga almashtirilmoqda. Bu qurilmalarning
ishonchliligi, aniqligi, sezgirligi va chiqish kattaligining barqarorligi yuqoriligi
ta'minlangan. Bunday qurilmalarga misol qilib: Xoll, induktiv, tenzometrik,
potensiometrik, bosim, temperatura va boshqa ko„plab datchiklardar iborat
qurilmalarni keltirish mumkin. Hozirda tobora rivojlanib borayotgan zamonda
talabalarga bu datchiklar haqida ma'lumot beribgina qolmasdan ularni ishlash
jarayonida namoyish berish uchun o„quv-tadqiqot laboratoriya stendilarini yaratish
muhim ahamyatga ega.
O„quv jarayoni uchun mo„ljallangan stendlarni takomillashtirish ularga
zamonaviy
datchiklarni
o„rnatish,
ularni
tajriba
davomida
ishlatib

144
xarakteristikalarini olish, birlamchi o„lchash-o„zgartgichlardan olingan analog
signallarni raqamli signallarga aylantirib berish talab etiladi. Ushbu talablarni
e'tiborga olib loyihalangan stendning prinsipial konstruktiv sxemasi quyida 2.13.1-
rasmda keltirilgan.
2.13.1-rasm. Laboratoriya stendining prinsipial konstruktiv sxemasi:1-
boshqaruv bloki; 2-elektrodvigatel tezligini rostlash tugmalari; 3-induktiv datchik;
4-Xoll datchigi; 5-elektrodvigatel; 6-harorat datchigi; 7-potensiometrik burchak
siljish datchigi; 8-potensiometrik chiziqli siljish datchigi; 9-stend stoli; 10-displey

Laboratoriya stendi stend stoli (8)ga (12.1-rasm) o„rnatilgan boshqaruv bloki
(1), o„zgarmas tok elektrodvigateli (5), elektrodvigatel tezligini rostlash
tugmalari(2), tadqiq qilinadigan datchiklar: induktiv datchik(3), Xoll datchigi(4),
potensiometrik burchak siljish datchigi; 7-potensiomet-rik chiziqli siljish datchigi
va o„lchash natijalarini raqamli xolga o„zgartirib namoyish qilish uchun raqamli
displey (9) dan iborat. Stendning tarkibiy qismlarining aloxida elektr sxemalari
2.13.2-rasmda tasvirlangan va stendning umumiy elektr sxemasiga ulangan.

145

2.13.2-rasm. Stendning prinsipial elektr sxemasi:
1-raqamli displey elektr sxemasi; 2-rele va elektrodvigatel bloki elektr sxemasi;
3-mikrokontroller elektr sxemasi; 4-harorat datchigi elektr sxemasi; 5-induktiv
datchigi elektr sxemasi; 6-Xoll datchigi elektr sxemasi; 7-stablizator va filtr bloki;
8- potensiometrik burchak siljish datchigi elektr sxemasi; 9- potensiometrik
chiziqli siljish datchigi elektr sxemasi; 10-displey kontrastini sozlash potensiometri

Download 5,59 Mb.

1 ... 52 53 54 55 56 57 58 59 ... 80

Download 5,59 Mb.

Pdf ko'rish