24
1.8-rasm. "
L-Jetronic" yonilg„i purkash tizimining tarkibiy sxemasi:
1- yonilg„i baki 2- yonilg„i nasosi, 3 – yonilg„ini mayin tozalash filtri, 4 –
taqsimlash quviri, 5 –yonilg„i bosimining rostlagichi; 6- ishchi forsunka (injektor);
7- ishga tushirish forsunkasi; 8 –salt yurishda aralashmaning miqdor vinti; 9-
drossel to„siqchasi; 10 – drossel to„siqchasining holati datchigi; 11- qo„shimcha
havo klapani; 12 –havo o„lchagich; 13- salt yurishda aralashmaning sifat (tarkib)
vinti; 14-termorele; 15 - sovutish suyuqligini harorati datchigi; 16-datchik-
taqsimlagich; 17 – akkumulyatorlar batareyasi; 18 – o„t oldirish kaliti; 19 – relelar
bloki; 20- elektron boshqarish bloki.
25
1.9-rasm. Purkash forsunkasining prinsipial sxemasi:1-filtr; 2-elektromagnit
o„rami; 3-elektromagnit yakori; 4-purkash ignasi; 5- elektr ulagich
Sovuq dvigatelni ishga tushirishni yengillatish uchun, yuqorida ko„rilgan
purkash tizimlaridagi kabi «
L-Jetronic» tizimida ham ishga tushirish forsunkasi 7
ishlatiladi. Ishga tushirish forsunkasining ochilish davomiyligi sovitish
suyuqligining haroratiga bog„liq bo„lib uni termorele 14 belgilaydi.
Purkash forsunkasi (1.9-rasm) yonilg„i taqsimlash quvuriga har bir
silindrning kiritish klapani yaqiniga yonilg„ini bosim ostida purkab berish uchun
hizmat qiladi. Elektromagnitli purkash forsunkasi 6 (1.8-rasm)
elektr impulsi
yordamida elektron boshqarish bloki 20 dan boshqariladi.
Ishlash prinsipi. Tok berilmagan holda purkash ignasi 4 (1.9-rasm) prujina
ta'sirida o„rindiqda siqilib o„tiradi. Agar elektromagnit o„rami 2 ga elektr impulsi
berilsa, igna 0,1 mm masofaga o„rindiqdan ko„tariladi va igna va o„rindiq
oralig„ida tirqish paydo bo„ladi va shu tirqishdan yonilg„i purkaladi. Forsunka
klapanining ochilish va yopilish vaqti 0,6-2,0 ms tashkil etadi. Har bir dvigatel
uchun purkash burchagi va kiritish klapaniga bo„lgan masofa har xil bo„ladi.
Shuning uchun har bir dvigatelga (ishchi hajmi,
yonish kamerasi, kiritish
klapanlarining joylashishi, kiritish trubalarining shakli va b. hisobga olgan holda)
o„ziga mos forsunka o„rnatilishi kerak. Forsunka kronshteynga maxsus rezina
1
2
5
3
4
26
detallari orqali biriktiriladi. Bu issiqlikdan vibratsiya benzin bug„lari hosil
bo„lishdan saqlaydi. Yonilg„i nasosi elektr yuritmali bo„lib
benzinni bakdan
to„xtovsiz 600 kPa gacha bosim bilan haydab beradi. Yonilg„i nasosi yonilg„i baki
ichida yoki yonilg„i bakidan tashqarida joylashgan bo„lishi mumkin. Yonilg„i filtri
3 (1.8-rasmga qarang) yonilg„ini uzluksiz tozalab turish uchun hizmat qiladi.
Bosim rostlagich 5 yonilg„i uzatish tizimida joylashgan bo„lib tizimda o„rtacha 0,5
MPa bosimni ta'minlash uchun xizmat qiladi. Elektr yuritmali yonilg„i nasosi
yonilg„ini keragidan ortiq uzatib beradi va bosim rostlagich ortiqcha yonilg„ini
yonilg„i bakiga qaytarib yuboradi. Havo miqdorini o„lchash datchigi 12 havo filtri
va drossel to‟skichi oralig„ida joylashgan bo„ladi va dvigatelga kirayotgan havo
miqdorini o„lchab EBB ga ma'lumot yuboradi.
Drossel tuskichini holatini aniqlash datchigi 10(1.8-rasmga qarang) drossel
to‟skichini holatini va burilish burchagini aniqlaydi. Bu datchik EBB ga
dvigatelning ish rejimi (salt yurish, to„liq bo„lmagan va to„liq yuklanish)
to„g„risida ma'lumot berib turadi. Tirsakli valning aylanishlar chastotasini aniqlash
datchigi EBB ga tirsakli valning aylanishlar chastotasi to„g„risida ma'lumot uzatib
turadi. Boshqa datchiklar esa havo va dvigatel haroratini o„lchaydi,
ushbu barcha
datchiklardan kelayotgan signallar elektron boshqarish bloki (EBB)da qabul qilinib
tahlil qilinadi va shu asosida forsunkalarga impulslar yuboriladi.
