II.3. Tabiiy geografiya fani ob’ekti va predmetini o’rganishning amaliy ahamiyati
Tabiiy geografiyaning o`rganish ob’yekti va bo`linshi (Zokirov, 1994)
P
Geografik qobiq
Qit’alar
Tabiiy geografik kichik rayonlar
Tabiiy geografik okruglar
Tabiiy geografik rayonlar
Tabiiy geografik o`lkalar
Tabiiy geografik zonalar
Tabiiy geografik kichik zonalar
Tabiiy geografik provinsiyalar
Tabiiy geografik kichik provinsiyalar
Joylar
Landshaftlar
Urochishalar
Fatsiyalar
Okeanlar
lanetar Umumiy tabiiy
ko`lamdagi geografiyaning
geografik o`rganish
mujassama ob’yekti
Regional Regional
ko`lamdagi tabiiy
tabiiy geografiyaning
geografik o`rganish
mujassama ob’yekti
Topologik Lanshaftshu-
(mahalliy) noslik
ko`lamdagi ob’yekti
tabiiy geografik
mujassama
1. Geografik landshaft-geotizimlarning bir turi (GES, 1988).
2. Hozirgi tabiiy geografiyaning asosiy g`oyasi-tabiiy komponentlarning o`zaro aloqasi va bir-birini taqozo qilishi va ularning bir butunligidir, ular esa o`z navbatida sayyoramizning tashqi qobig`ini tashkil qiladi (A.G.Isachenko, 1991y 5-bet).
3. Regional va lokal (topicheskiy-mestnыy) geotizimlar bevosita landshaftshunoslikni o`rganish ob'yektidir (A.G.Isachenko, 1991y, 11-bet)
4. Xohlagan tabiiy komponentni mustaqil tizim sifatida, landshaftsiz o`rganish mumkin emas. (A.G.Isachenko, 1991 y, 6 bet).
5. Geografiya fani kompleks tushunchasiz bo`lishi mumkin emas. (K.K.Markov) I.N.Shrira kitobidan 1979 y, 132bet.
6. Tabiiy dunyoqarash tarixi - tabiatni bir butunligini bilish tarixidir, bunga insoniyat bosqichma-bosqich erishdi. (A.Gumboldt, 1851 y) (V.B.Sochava kitobidan, 1978, 5-bet).
7. "Geografik qobiq" haqidagi ta'limotning asoschisi hisoblangan A.A.Grigorevning o`zi ham uni turlicha nom bilan atagan: 1930 yilda "geografik muhit", 1937 yilda "tabiiy geografik qobiq" va 1964 yilda esa "geografik qobiq" deb atagan. (Sh. Zokirov, 1999 y)
8. F.N.Milkov tabiiy geografiyaning o`rganish ob'yekti geografik qobiq bo`lsa, landshaftshunoslikning o`rganish ob'yekti esa landshaftlar qobig`idir, deydi. (Sh.Zokirov, 1999 y)
9. F.N.Milkov bo`yicha "landshaft qobig`i" geografik qobiqning bir qismi bo`lib, bu yerda litosfera, gidrosfera va atmosfera chambarchas o`zaro ta'sirda - yerning biologik ko`zgusidir (fokus) GES, 1988 y.
10. Biosferaning markazi (sentr) landshaftlardir. Landshaft- "biosfera to`qimachasi".(A.I.Perelman, Izuchaya geoximiyu, M. 1987 g)
11. Tizim - nafaqat birlik (edinstvo), qarama-qarshiliklar birligidir. (A.I.Perelman, 1987).
| 