muamo moxiyatini tushunib etilishi, ifodalanishi, mavjud bilim va ko’nikmalar
majmuasi va izlanish tajribasi asosida muammoli vaziyatni qabul qilish bilanoq
boshlanadi. Bu xolda muammoli vaziyat muammoga aylanadi. Xar bir muammo
muammoli vaziyatni o’zida namoyon etadi, biroq, barcha muammoli vaziyat
muammoga aylanavermaydi.
Mazkur metoddan foydalanish jarayonida muammo echimini topishga
yordam beruvchi yo’nalishlar ko’rsatilmaydi va chegaralanmaydi. Bu xususiyat
muammoli masalaga xosdir. Muammoda echimning qandaydir parametrlari
ko’rsatilsa, u muammoli masala xisoblanadi. Xar qanday muammoli topshiriq
ma’lum muammoni, demak, muammoli vaziyatni xam qamrab oladi. Biroq,
yuqorida ta’kidlanganidek, barcha muammoli vaziyat muammo bo’la olmaydi.
Inson xar doim muammoli masalalarni xal etadi. Agar uning oldida muammo
paydo bo’lsa, uni muammoli masalaga aylantiradi, ya’ni, uning echimi uchun
o’zidagi bilimlar tizimiga tayanadi va ma’lum ko’rsatishlarni belgilab oladi.
Muvaffaqiyatsizlikka uchragan taqdirda u boshqa ko’rsatkichlarni qidiradi va shu
muammo bo’yicha yangi variantlardagi masalalarni loyihalaydi.
Ta’lim jarayonida muammoli metodni qo’llashda o’qituvchi va o’quvchilar
tomonidan quyidagi xarakatlar amalga oshiriladi: