Protsessorlarni identifikatsiya qilish, tanlash va o'rnatish
370 soketidagi protsessorlarni identifikatsiya qilishni 4.6rasm va 4.1-jadval orqali tushuntirish mumkin.
AMD protsessorlarining markirovkasi. AMD protsessorlarining markirovkasini „Athlon X2 BE-2300" protsessori mi48
4.6-rasm. 370 soketidagi protsessorlarning markirovkasi.
Protsessor markirovkasidagi belgilanishlar
|
AAA
|
Mahsulot kodi
| |
Zzz
|
Takt chastotasi (GHz)
| |
LLL
|
2-darajali integrallashgan kesh-xotira hajmi
| |
SYYYY
|
S-spec raqami
| |
FFFFFFFF-XXXX
|
Yig'ish raqami
|
solida ko'rib chiqamiz. Belgilanishdagi birinchi harf mahsulot darajasini ko'rsatadi, ya'ni: G — yuqori, B — O'rta, L boshlang'ich. Ikkinchi harf energiya iste'molini ko'rsatadi: P — 65 Vattdan yuqori, S — 65 Vattga yaqin, E — 65 Vattdan past. To'rtta raqamdan iborat sonning birinchi raqami protsessor oilasini bildiradi: 1000 — bir yadroli Sempron va Athlon; 2000 ikki yadroli Athlon; 6000 — ikki yadroli Phenom va 7000 —
to'rt yadroli Phenom. Ikkinchi raqami esa nisbiy chastotani baholash imkonini beradi. Qolgan ikkita raqam esa modifikatsiya uchun zaxiraga olingan.
Hozirda protsessorlarni identifikatsiya qilish uchun ko'plab dasturlar mavjud bo'lib, ularga misol qilib CPU-Z, Intel Processor Identification Utility, Central Brain Identifier va ko'plab shunga o'xshash dasurlarni keltirish mumkin. Bunday dasturlaming afzalligi shundaki, ular orqali nafaqat protsessor identifikatorlarini, balki bir qancha qo'shimcha ko'rsatkichlarni (protsessorning takt chastotasi, kesh-xotirasining hajmi va h.k.) ham aniqlash mumkin.
Protsessorlarni tanlashning asosiy shartlari. Protsessorlarni tanlashda uning unumdorligini ko'rsatuvchi quyidagi ko'rsatkichlarga e'tibor beriladi:
— har bir yadroning chastotasiga;
— I, 2, 3-darajadagi kesh;
— shinalarning chastotasiga;
— protsessordagi yadrolar soniga.
Har bir yadroning chastotasi. Har bir yadroning chastotasi — bu vaqt birligida masalaga ishlov berishi tushuniladi. Protsessor yadrosi — bu protsessorning eng muhim komponenti hisoblanadi. Chastotaga protsessorning unumdorligi juda ham bog'liq bo'ladi.
1, 2, 3-darajadagi kesh. Kesli — bu operativ xotira va markaziy protsessor o'rtasidagi oraliq bufer hisoblanadi. Unda protsessorda ko'p bajariluvchi amallar instruksiyasi vaqtinchalik saqlanadi. Protsessorda kesh xotiraning hajmi ham mullim hisoblanadi. Kesh-xotiraning uchta darajasi mavjud bo'lib, bularga:
— 1-daraja. Bu eng łezkor bo'lgani uchun, hajmi bo'yicha eng kichigi hisoblanadi. Odatda, birinchi darajadagi kesh (LI) xotiraning hajmi 128 Kbaytdan kam bo'lmaydi.
— 2-daraja. Tezligi bo'yicha birinchi darajadan pastroq, uchinchisidan esa tezroq bo'lgan xotira. L2 kesh xotiraning hajmi 128 Kbaytdan 1—12 Mbaytgacha bo'ladi.
— 3-daraja. Protsessorning eng susł kesh-xotirasi hisoblanadi, anamo uning tezligi operativ xotira tezligidan birmuncha yuqori. Uning hajmi 24 Mbaytdan ortiq bo'lishi mumkin.
Shinalar chastotasi. Shinalar chastotasi — bu protsessor va kompyuterning tizimli shinasi o'rtasidagi ma'lumot almashinuvini ko'rsatuvchi takt chastotasi hisoblanadi. Odiiy Clilib aytganda, ona płata bilan protsessorning o'zaro aloqa qilish chastotasi hisoblanadi. Chastota qanchalik yuqori bo'lsa, o czaro aloqa ham shuncha tez bo'ladi. Optimal variant 1600 MHz bo'lishi tavsiya etiladi.
Ona plataga prots essor va kulerni o'rnatish. Kompyuterni yig'ish ona płatani o'rnatishdan boshlanadi. Keyin esa qulay bo'lishi uchun birinchi bo'lib protsessor o'rnatiladi. Protsessor va kulerni ona plataga o'rnatish ketma-ketligini ko'rib chiqamiz.
I. Protsessorni o'rnatish uchun ona płata soketining Clisqichini ochish łozina. Bu soket qisqichini biroz o'ng tarafga tortib, yuqoriga ko'tarish lozim (4.7-rasm).
Protsessorni o'rnatishdan oldin soketning va protsessorning soket bilan ulanadigan tomonini sinchiklab tekshirish lozim. Bunda asosan kontaktlari to'g'ri tushishi tekshiriladi. Bu esa protsessorni soketga to'g'ri o'rnatishni ta'minlaydi. Tekshirganda ayrim protsessorlarda bir, ayrimlarida esa ikkita kontakti yo'qligiga qarab, soketga mos ravishda o'rnatilishi kerak (4.8-rasm).
Protsessorni soketga o'rnatgandan so'ng ehtiyotlik bilan uning qisqichini o'z o'rniga qotirish lozim (4.9-rasm).
Protsessorlarni kulersiz (sovutgich) ishlatib bo'lmaydi, ya'ni protse ssor kuleri o'rnatilmagunga qadar kompyuterni yoqib bo'lmaydi.
7-rasm. Soketni protsessorga o'rnatishga tayyorlash.
4 .8-rasm. Protsessor kontaktlarini tekshirish.
4.9-rasm. Soket qisqichini qotirish.
Kulerni o'rnatish uchun, albatta, termopastadan foydalanish zarur. U kulerga o'rnatishdan oldin suriladi (4.10-rasm).
b)
4. Termopasia (a) va kuler (b).
52
Keyin killer protsessorga o'rnatiladi. Kulerni maxsus qisqich va bolt yordamida mahkamlash mumkin (4.11-rasm).
Killer o'rnatib bo'linganidan so'ng, unga boshqa tegmaslik tavsiya etiladi. Ishning oxirgi bosqichida killer manbaga ulanadi.
Barcha ishlar tugaganidan so'ng kompyuterni yoqib, kuler ishlayotganini tekshirish lozim.
4.11-rasm. Kulerni mahkamlash.
Nazorat savollari
Protsessorlarni identifikatsiya qilish deganda nima tushuniladi?
Protsessorni tanlashda qanday ko'rsatkichlarga e'tibor berish lozim?
Tizimli plataga protsessor va kulerni O'rnatish bosqichlari haqida ma'lumot bering.
Termopasta surtishdan maqsad nima?
| 