MPEG-1 Layer 3.
Tovushni AVI-ga saqlash uchun an’anaviy
ravishda MP3 audio siqish formati qo‘llaniladi. Hozirda mavjud bo‘lgan
eng yaxshi MP3 kodlovchisi shartsiz LAME hisoblanadi.
Mashhur MP3 kodeki ishlab chiqaruvchisi – Fraunhofer ins tituti –
253
MP3 Surround formatining ko‘p kanalli audioni qo‘llab-quvvatlaydigan
yangi versiyasining yaqinda chiqarilishi haqida xabar bergan. MP3
formatining oldingi modifikatsiyasi – MP3 Pro – kerakli tovush sifatini
ta’minlamaydi va shuning uchun unchalik mashhur emas.
LAME.
Tovushni siqish uchun “preset bitrate” rejimidan
foydalanish tavsiya etiladi. Mono yozuvlar uchun o‘rtacha ma’lumotlar
oqimini belgilash mantiqan to‘g‘ri keladi. Masalan, oddiy yozuvlar
uchun taxminan 60 kbit/s; yuqori sifatli yozuvlar (musiqa, kontsertlar)
uchun 70 – 80 kbit/s; agar yozuv faqat nutqni o‘z ichiga olgan bo‘lsa
45 – 50 kbit/s, (bu erda eksperimental ravishda olingan ma’lumotlar
oqimi kengligi qiymatlari mavjud; ular yuqori sifatli ovoz, shovqinsiz
ovoz yozuvlarini saqlashni ta’minlaydi). Stereo yozuvlar esa 90 dan 170
kbit/s tezlikda siqilgan bo‘lishi kerak (tovush tarkibiga mos ravishda).
LAME tovush oʻrtacha 60 kbit/s dan kam bit tezligida haddan tashqari
namuna tanlashiga yoʻl qoʻymaslik uchun “resample 48” kalitini
qoʻshish kerak (yoki boshqa chastota, ya’ni faylining diskretlash
tezligiga teng boʻlishi kerak).
Tovushni doimiy bit tezligida siqishni xohlash ham mumkin,
masalan apparatli MPEG-4 pleyerlari bilan mosligi ta’minlash uchun.
Bunday holda, “preset cbr ”, rejimidan foydalanib, ma’lumotlar
oqimining quyidagi qiymat to‘plamdan tanlanishi kerak: 32, 40, 48, 56,
64, 80, 96, 112, 128, 160, 192, 224, 256, 320.
Оgg Vorbis.
Ogg Vorbis siqish formati kichik ma’lumotlar oqimlari
bilan ham MP3 ga qaraganda yaxshiroq ovoz sifatini ta’minlaydi,
shuningdek, nafaqat mono va stereo fonogrammalarida, balki ko‘p
kanalli tovushni ham (masalan, DVD videodagi 5.1 kabi) siqish
bilan ta’minlaydi. Biroq, uni videoda ishlatish uchun videoni OGM
konteyneriga saqlash kerak.
MPEG-4 AАС.
So‘nggi paytlarda MPEG-4 AAC (Advanced Audio
Coding) audio siqish formati tobora ommalashib bormoqda, u MP3 yoki
Ogg Vorbisga qaraganda ikki baravar samarali bo‘lib, nafaqat mono va stereo
fonogrammalarni, balki ko‘p kanalli audioni ham (masalan, 5.1 DVD-dagi
audio treklarni) qo‘llab-quvvatlaydi. Hozirgi vaqtda Internetda osongina
AAC formati uchun bir qator kodlovchi dasturlarni, u kodlovchilarning
sifati va boshqa ma’lumotlar taqqoslashlarini topish mumkin.
254
Shuni yodda tutish kerakki, barcha apparat pleyerlari o‘zgaruvchan
bit tezligi (VBR) bilan audio treklarni qo‘llab-quvvatlamaydi, shuning
uchun uning apparat pleyerlari bilan muvofiqligi uchun doimiy oqimli
(CBR) audio siqish rejimidan foydalanishni afzal ko‘rish kerak.
|
