Gam: A a
Gam: A a A a
fen: sariq
fen: sariq sariq sariq yashil
F
1
gen: AA
F
2
gen: AA Aa Aa aa
Binobarin F
2
da fenotip bo‘yicha nisbat
3:1
(3 qism sariq donli va 1 qism yashil donli),
genotip bo‘yicha
1:2:1
(1AA : 2Aa : 1 aa) namoyon bo‘ladi.
Belgilarning oraliq holda irsiylanishi (chala dominantlik)
Mendel tajribalarida no‘xat donining sariq rangi yashil rangi ustidan, gulining qizil rangi, oq
rangi ustidan to‘liq dominantlik qilishi kuzatildi. Biroq o’simlik va hayvonlar o‘zaro
chatishtirilganda hamma vaqt ham shunday hodisa namoyon bo‘lavyermaydi. Ba’zan chatishtirishda
qatnashgan ota-ona belgilari duragaylarda
oraliq holda irsiylanishi
mumkin. Belgilarning oraliq
holda irsiylanishiga doir ba’zi misollar bilan tanishaylik. G‘o‘za o‘simligini tolalari
malla
va
oq
rangli
xillarini chatishtirilsa F
1
duragaylarda tola
novvot
rangda bo‘ladi. Agar birinchi avlod duragaylari
o‘zaro chatishtirilsa, ulardan hosil bo’lgan F
2
avlod duragaylar orasida 25% malla, 50% novvot, 25%
oq tola rangli o’simliklar rivojlanadi (25-rasm).
25-rasm.
G’o'za o’simligida tola rangining irsiylanishi
.
Xuddi shunday holat
namozshomgulning
gultoji
bargi qizil
(AA) va
oq
(aa) bo‘lgan xillarini
chatishtirganda ham kuzatiladi. Bunda birinchi avlod
pushti
(Aa) bo’ladi. Bunda ikkinchi bo’g’in
duragayning fenotip bo’yicha ajralishi (3:1) genotip bo’yicha (1:2:1) ajralishga mos kelmaydi. Chunki
geterozigota (
