|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 142/251 | | Sana | 07.06.2024 | | Hajmi | 7,63 Mb. | | #261339 |
Bog'liq biologiya majmuaA
, ikkinchisida esa
a
irsiy allellar uchraydi. Agar F
1
avlod
duragaylari o‘z-o’zi bilan chatishtirilsa, u holda urug‘chi o’simligi A va a irsiy omilga, changchi
o’simlik ham A va a irsiy allellarga ega gametallarni hosil qiladi. Urugianish sodir bo’lganda
gametalardagi irsiy omillar qo£shilishi sxemasini osonlashtirish maqsadida angliyalik genetik
R.Pennet
maxsus
pennet katagini
joriy etdi. Katakning yuqori gorizontal qismiga changchi jinsining,
chap yonboshdagi vyertikal qismiga urug’ochi jinsining gametalari, katakchalar ichiga esa
gametalarning qo’shilish imkoniyatlari yozilsa tubandagi holat yuzaga keladi:
A
a
A
AA
Aa
a
Aa
aa
Natijada, F
2
da AA, Aa, Aa , aa irsiy genotiplarga ega o’simliklar rivojlanadi. “A” allel
holati no’xat donining sariq rangini, “a” allel holati yashil rangini ifoda etgani sababli,
duragaylarning 3/4 sariq, 1/4 qismi esa yashil rangli bo’ladi. F
2
dagi AA — genotipli doni sariq
rangli organizmlar o’zaro chatishtirilganda F
3
da faqat “toza” AA — genotipli doni sariq rangli
organizmlar hosil bo’ladi.
Aa
- genotipli doni sariq rangli organizmlar o’zaro chatishtirilganda F
3
da
3:1 nisbatda ajralish (3 ta sariq
donli, l ta yashil donli) sodir bo’ladi. F
2
dagi
aa
— genotipli doni yashil rangli organizmlar
o’zaro chatishtirilganda F
3
da faqat “toza” aa — genotipli doni yashil rangli o’simliklar hosil
bo’ladi. Shunday qilib F
2
dagi organizmlarni yarmi 2/4 “sof” (AA, aa) keyingi bo‘g‘inda ajralish
bermaydi va ularni
gomozigota
deyiladi. Qolgan yarmi 2/4 duragay (Aa) F
3
da belgilar bo‘yicha
ajralish beradi ularni
geterozigota
deyiladi.
Bayon etilgan mulohazallarni xulosalab no‘xatning doni sariq va yashil rangli changchi va
urug‘chi o‘simliklarini chatishtirishdan olingan birinchi, ikkinchi avlod duragaylar tubandagicha
yoziladi:
|
| |
