-chizma Oligopolistik bozordagi narxning shakllanishida talab egri chizig’ining «sinishi»




Download 8,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet200/652
Sana11.07.2024
Hajmi8,58 Mb.
#267370
1   ...   196   197   198   199   200   201   202   203   ...   652
Bog'liq
IQTISODIYOT NAZARIYASI

9.6-chizma
Oligopolistik bozordagi narxning shakllanishida talab egri chizig’ining «sinishi» 

D
1

D

R

R
0
E
R

S D

D

0 Q

Q
2
Q
0
Q

Q
 
Chizmadan ko’rinadiki, dastlab oligopolist firmaning mahsulotiga talab egri 
chizig’i D
1
D

ko’rinishida bo’lib, R
0
narx darajasida Q
0
sotish hajmini ta’minlar edi. 
Oligopolist-firma o’z tovari narxini R
1
darajaga pasaytirishi talabni o’stirib, mahsulot 
hajmini Q
1
ga qadar oshirishi ko’zda tutilar edi. Biroq, boshqa oligopolistlarning 


194 
«ergashish» xatti-harakatini tutishi, ya’ni ularning ham o’z tovarlari narxini 
pasaytirishi natijasida talab egri chizig’ining «sinishi» ro’y berib, u endi D
1
ED
2
ko’rinishini oladi. Oqibatda sotish hajmi oldingi Q
0
darajasida qolgani holda tovarning 
narxi pasayib, oligopolistlar o’z foydalarining ma’lum bir qismini yo’qotadilar. 
Oligopolist-firma o’z tovari narxini R

dan R
2
ga oshirgan taqdirda qolgan 
oligopolistlar «inkor etish» hatti-harakatini qo’llashlari natijasida talab egri chizig’i 
yana «sinadi». Oldingi D
1
D
1
ko’rinishdagi talab egri chizig’i endi D
3
ED

ko’rinishini 
oladi. Agar boshqa oligopolistlar ham o’z tovarlari narxini oshirganlarida, mazkur 
oligopolist-firmaning tovariga bo’lgan talab hajmi Q

ga qadar qisqarishi lozim bo’lsa, 
bunday xatti-harakatning amalga oshirilmasligi natijasida bu qisqarish Q
3
ga qadar 
davom etadi, ya’ni bozordagi sotish hajmini yo’qotish darajasi oshib ketadi. 
Yuqoridagi fikr-mulohazalardan ko’rinadiki, oligopoliya sharoitida ishlab 
chiqaruvchilar narxni ko’proq o’zaro kelishish orqali belgilashga harakat qiladilar. 
O’z mahsulotlariga bozor narxini o’rnatishda oligopolistlar tomonidan 

Download 8,58 Mb.
1   ...   196   197   198   199   200   201   202   203   ...   652




Download 8,58 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



-chizma Oligopolistik bozordagi narxning shakllanishida talab egri chizig’ining «sinishi»

Download 8,58 Mb.
Pdf ko'rish