192
ettirilgan. Talab bo’yicha narx egri chizig’i (R
1
R
2
) bozor narxining xaridorlarning
ommaviy talabiga bog’liqligini ifodalaydi.
Monopsonist o’zi uchun zarur bo’lgan tovarni, masalan qishloq xo’jaligi
xomashyosini oldindan
past narxlarda sotib olib, uning katta miqdordagi zaxirasini
tayyorlab qo’yadi. Bu esa unga yangi hosilning yig’im-terimi davrida o’zi
sotib
olayotgan xomashyoga monopol past narxlarni o’rnatish imkonini beradi. Bunday past
narxlarda monopsonist juda katta foyda oladi. Sun’iy ravishda sotilayotgan mahsulot
ortiqchaligi hududining vujudga keltirilishi xarid narxlarining navbatdagi pasayishiga
olib kelib, natijada monopsonistning foydasi oshib boradi. Bunga g’arb mamlakatlari
monopsoniyalari tomonidan ancha vaqtdan buyon Osiyo, Afrika
va Lotin Amerikasi
mamlakatlari tadbirkorlari va mayda tovar ishlab chiqaruvchilaridan sotib olinayotgan
arzon xomashyoni misol tariqasida keltirish mumkin. Afrikadan an’anaviy tarzda
eksport qilinuvchi bir qator tovarlar (choy, kofe, kakao va h.k.)ga ham azaldan o’ta
past narxlar o’rnatib kelinadi.
