23
3.
Maxsus, o’ziga xos iqtisodiy qonunlar
– alohida
olingan iqtisodiy tizim
sharoitida amal qiladi. Masalan, qo’shimcha qiymat qonuni.
Iqtisodiy qonunlarning yuqorida sanab o’tilgan guruhlarini bir-biridan farqlash
uchun quyidagi shartli chizmadan foydalanamiz (1.3-chizma).
Chizmadan ko’rinadiki, kishilik jamiyatining rivojlanishi bir necha bosqichlarni
bosib o’tib, ularni 1, 2, 3, … va h.k. tartibida belgilangan. Yuqorida ta’kidlanganidek,
maxsus iqtisodiy qonunlar bu bosqichlarning har biri uchun alohida tarzda amal qilib,
ular mazmunan bir-biridan farqlanadi. Davriy iqtisodiy qonunlar esa taraqqiyotining
bir necha (bizning chizmada 3 ta) bosqichi uchun tegishli bo’ladi
va ularda amal
qiladi. Umumiy iqtisodiy qonunlar kishilik jamiyati taraqqiyotining barcha
bosqichlarini qamrab olib, ularning har birida to’liq amal qiladi.