491
2.
Ishlab chiqarish yoki iqtisodiy hayotning baynalminallashuvi – bu iqtisodiy
aloqalarining jahon miqyosida kuchayishi hamda iqtisodiy munosabatlarning tobora
kengroq jabhalarini qamrab olishi jarayoni hisoblanadi.
3.
Iqtisodiy hayotning baynalminallashuvi bilan bir qatorda globallashuvi
jarayoni ham muhim o’rin tutadi. Globallashuv jahon xo’jaligining butun makonini
qamrab oluvchi iqtisodiy munosabatlar yagona tarmog’ining tashkil topishi va
rivojlanishini anglatadi. Globallashuv jararyonining mulkchilik munosabatlarining
globallashuvi; kooperatsiya va mehnat taqsimotining nisbatan yuqori darajasiga o’tish;
xo’jalikni tashkil etishning butunlay yangi shakllarining paydo bo’lishi va rivojlanishi;
xalqaro iqtisodiy tashkilotlarning tartibga soluvchi roli rivojlanishi kabi yo’nalishlarini
ajratib ko’rsatish mumkin. Shuningdek, jahon xo’jaligi globalashuvi jarayonlarining
turli mamlakatlardagi iqtisodiy rivojlanishning bir tekisda bormasligi; boy va
qashshoq mamlakatlar o’rtasidagi farqning kuchayishi; ekologik halokat tahdidlarining
kuchayib borishi; turli mamlakatlarda aholi sonining o’zgarishining farqlanishi kabi
ziddiyatli tomonlari ham mavjud.
4.
Xalqaro mehnat taqsimoti (XMT) alohida mamlakatlarning tovar va
xizmatlarning ma’lum turlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvini ifodalaydi. Alohida
mamlakatlarning bunday ixtisoslashuvi mahsulotlari ustun darajada eksportga
yo’naltirilgan xalqaro ixtisoslashgan tarmoqlarning shakllanishiga olib keladi.
5.
Xalqaro mehnat taqsimoti rivojlanishi natijasida jahon bozori tarkib topadi.
Jahon bozoriga tovar va xizmatlarning xalqaro harakati sifatida qarash mumkin. Jahon
bozori o’zining rivojlanishida bir qator bosqichlardan o’tadiki, ulardan har biri milliy
xo’jalikning xalqaro iqtisodiy munosabatlarga jalb qilinishining ma’lum darajasi bilan
tavsiflanadi.
6.
Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning ancha murakkab jihatlaridan biri ishchi
kuchining xalqaro migratsiyasi hisoblanib, u o’z ifodasini ishchi kuchi resurslarining
ancha qulay sharoitda ish bilan ta’minlash maqsadida bir mamlakatdan boshqasiga
ko’chib o’tishida topadi.
