|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi
| | bet | 115/194 | | Sana | 25.11.2023 | | Hajmi | 0,75 Mb. | | #105264 |
Bog'liq O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi n-hozir.orgISHNI BAJARISH TARTIBI
1. Talabalar guruhlarga bo’linib daraxt to’nkalarini tanlab olishadi va yillik xalqalarni sanab, xilma-xil ekologik omillar ta’sirini o’rganadilar.
2. To’nkalarni guruhlar bir-biri bilan almashtiradilar va yillik xalqalar nima uchun xilma-xil ekanligi haqida yozma javob tayyorlaydi.
3. Guruhda xulosalar umumlashtiriladi va aniqliklar kiritiladi.
4. Blits-so’rov savollariga javob bering:
TOPSHIRIQLAR
1-topshiriq. Dumaloq egov yordamida kesma yuzasida chetdan markazga qarab egatcha qilinadi. Yillik xalqalarni sanab daraxt yoshi aniqlanadi. O’lchagich lupa yordamida yillik halqalar eni aniqlanadi. O’lchagich lupa bo’lmasa millimetrovkadan foydalanish mumkin, biroq bunda o’lchamlar aniq bo’lmaydi. O’quv jarayonida oldindan sayqal berilib laklangan namunalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
2-topshiriq. Oldindan bu namunalarga dunyo tomonlari belgilanadi. SHuni takidlash kerakki shimol va o’rta polasalarda yillik xalqalar janub tomoni shimol tomonga enliroq bo’ladi. Qurg’oqchil janubiy rayonlarda – ko’pincha aksi bo’ladi.
3-topshiriq. Yillik halqalarning kengligi lupa yordamida millimetrovka bilan o’lchanadi. Shu daraxt namunasiga nisbatan avtomobil yo’li, zavod, zovur, o’rmonzor va h.k. aniqlanadi. Daraxning vegetatsiya davrida qanday ekologik omillar ta’sir qilgani to’g’risida fikr yuritadi. Daraxtning janubiy tomonida yo’l yoki zavod qurilsa, uning ta’siri keyingi yildayoq xalqalarda namoyon bo’ladi.
4-topshiriq. Daraxtning dunyo tomonlariga qarab va ekologik sharoitga qarab eniga yillar davomida o’sish grafigi quriladi va turli gipotizalar muxokama etiladi.
Grafik quyidagicha quriladi. Gorizontal chiziq bo’yicha yillar joylashtiriladi. Vertikal chiziqda yillik xalqalarni eni o’lchamlari keltiriladi. Hosil qilingan egri chiziq turli sabablarga ko’ra yillik o’sish o’zgarishlarini ko’rsatadi.
Blits-so’rov savollari
1. Daraxtning yoshi qanday aniqlanadi?
2. Dunyo tomonlarini daraxtning yillik xalqasiga qarab aniqlasa bo’ladimi?
3. Ekologik sharoit daraxtning yillik xalqalariga qanday ta’sir ko’rsatadi?
|
| |
