o`lchamiga, o`zaro joylanishiga va muhitning dielektrik hususijatiga bogliq.
56
O`tkazgichlarning o`zaro elektr sigimi asosida elektrotehnika va radiotehnikada
keng qo`llanishga ega bo`lgan kondensatorlar deb ataluvchi qurilmalar yasalgan.
Kondensator lotincha "kondensaciya" so`zidan olingan bo`lib, to`plovchi,
quyuqlovchi manosini anglatadi.
Kondensator o`ziga berilgan zaryadni to`plovchi va uzoq vaqt saqlovchi
qurilmadir. Kondensatorlarga misol qilib, stolbalarda tortilgan ikki parallel
simlarni, qo`rgoshin bilan qoplangan telefon kabelllarini, o`zaro parallel
joylashgan ikki plastinkani va shu kabilarni olish mumkin. Kondensatorlarni
hosil qilgan o`tkazgichlarga kondensatorning qoplamalari deyiladi.
Qoplamalarning shakliga qarab kondensatorlar yassi, sferik va silindrik
kondensatorlarga ajraladi.
Yassi kondensator deb, qoplamalari bir–biridan dielektrik bilan
ajratilgan ikkita parallel plastinkalardan iborat bo`lgan kondensatorga
aytiladi.
Yassi kondensatorning elektr sigimi quyidagi formuladan aniqlanadi:
d
S
C
ε
ε
0
=
(89)
bunda S–kondensator plastinkalarining yuzi, d –ular orasidagi masofa,
ε
–
plastinkalar orasidagi moddaning nisbiy dielektrik singdiruvchanligi.
Sferik kondensator deb, qoplamalari bir–biridan dielektrik bilan
