o`rganuvchi bir bo`limidir.
dielektrik hususiyatiga bogliq.
53
2.Elektr maydonda zaryadni ko`chirishda bajarilgan ish. Har qanday
elektr maydonga q
0
zaryad kiritilsa, elektr kuchi tasirida zaryjad siljib ish
bajariladi. Misol tariqasida nuqtaviy zaryad hosil qilgan maydondagi q
0
nuqtaviy zaryad 1 nuqtadan 2 nuqtaga ihtiyoriy shakldagi yo`l bo`ylab
siljigandagi bajarilgan ishni qarab chiqaylik. 1 va 2 nuqtalar orasidagi yo`lni
kichik
t
∆
elementar bo`lakchalarga ajratamiz. Bu
elementar masofada
bajarilgan ish quyidagiga teng:
α
cos
l
F
A
∆
=
∆
(75)
9–rasm.
bunda F–maydonga kiritilgan q
0
zaryadga tasir qiluvchi kuch bo`lib, u
quyidagiga teng edi:
r
r
qq
E
q
F
∆
⋅
=
=
2
0
0
0
4
1
ε
πε
(76)
l
∆
elementar masofaning F kuch yo`nalishiga proeksiyasi
r
∆
bo`lib, u
α
cos
l
r
∆
=
∆
ga teng. Natijada ifodani quyidagi ko`rinishda yozish mumkin:
r
r
qq
r
E
q
A
∆
=
∆
=
∆
2
0
0
0
4
1
ε
πε
(77)
Bundan q
0
zaryadni elektr maydonidagi 1 nuqtadan 2
nuqtaga
ko`chirishdagi bajarilgan A
12
ish esa elementar bajarilgan
A
∆
ishlarning
yigindisiga teng bo`lib, u oliy matematika yordamida chiqariladi. Shuning uchun
biz A
12
–ishni ifodalovchi formulani keltirib chiqarmasdan tayyor holda
yozamiz:
2
0
0
1
0
0
12
4
1
4
1
r
qq
r
q
q
A
ε
πε
ε
πε
⋅
−
=
(78)
Bu ifodadan ko`rinadiki, elektr maydonda zaryadni ko`chirishda
bajarilgan ish yo`lning shakliga bogliq bo`lmasdan zaryadning boshlangich va
ohirgi holatiga bogliqdir.
