74
Agar to`siqning o`lchami l to`lqiniing uzunligi
λ
dan kichik, yani
bo`lsa, to`lqin to`siqni butunlay o`rab oladi va go`yo hech qanday to`siq
bo`lmaganday tarqaladi.
Shunday qilib, difraksija hodisasi kuzatiladigan to`siq yoki tirqishga
difraksion to`siq yoki difraksion tirqish deyiladi. To`lqinlarning difraksiya
hodisasini 1690 yilda Gollandiyalik olim Gyuigens tomonidan tavsiya qilingan
prinsip asosida tushuntirish mumkin. Gyuygens prinsipi quyidagicha tariflanadi:
To`lqin frontiga uchragan har qanday nuqta old tomonga tarqaluvchi
yangi to`lqin manbai bo`laoladi.
3.Difraksion panjara va difraksion spektr. Difraksiya hodisasini
kuzatish uchun qo`llaniladigan qurollardan biri difraksion panjaradir. Difraksion
panjara bir hil ko`rinishdagi bir–biridan bir hil uzoqlikda joylashgan juda ko`p
o`zaro parallel tirqishlardan iborat bo`lgan optik asbob. Yahshi difraksion
panjara shisha plastinkaga mahsus mashina yordamida olmos keskich bilan zich
joylashgan ingichga chiziq chizib tayorlanadi. –rasmda bunday difraksion
panjaraning kesimi (a) va uning shartli belgisi (v) tasvirlangan.
