Atom yadrolarining massa defekti. Yadroning boglanish energiyasi

Download 389,37 Kb.
bet	83/86
Sana	22.12.2023
Hajmi	389,37 Kb.
	#126669

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 86

Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi q-fayllar.org
01 FOZILOV AKMALJONni YURIDIK PSIXOLOGIYA, Kondensatorning aperiodik chegaraviy aperiodik va tebranma zaryadsizlanishi, elektronika-va-sxemalar-fanini-raqamli-texnologiyalar-asosida-o-qitish-metodikasi, 1. Bolalar uchu-WPS Office, Google for Education, Xurramov Og’abek 3mahsulot sifati, avtomobil yollarini yol poyini qurish, Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari. Yo’l harakatining , Magistrlik Dissertatsiyasi SoataliyevR.R.., 1.STEAM.M.Abjalova, Slayd one, Hisoblash texnikasi rivojlanish tarixi va avlodlari fayllar org, Mavzu Iqtisodiyot nazariyasi faniga kirish-muhaz.org, Mavzu ilmiy uslub va uning xususiyatlari

2.Atom yadrolarining massa defekti. Yadroning boglanish energiyasi.
Atom yadrosidagi nuqlonlar yadro kuchlari bilan o`zaro kuchli boglanishga ega.
Binobarin, yadrolar uta barqaror sistemadir. Atom yadrosidagi nuqlonlar
orasidagi bu boglanishni o`zish uchun malum energiya miqdorini sarflash (yoki
ish bajarish) kerak.
Yadroni tashkil qilgan nuqlonlarni butunlay ajratish uchun zarur bo`lgan

eneprgiyaga yadroning boglanish energiyasi deyiladi. Yadroning boglanish

energiyasi qancha katta bo`lsa, yadro shuncha barqaror bo`ladi.
Agar protonlar va neytronlar birikib yadro hosil qilsa, ularning o`zaro

boglanishiga ekvivalent bo`lgan energiya ajraladi. Binobarin, Eynshteinning

mahsus nisbiylik nazarijasiga binoan atom yadrosining massasi uni hosil qilgan
erkin protonlar va neytronlar massalarining yigindisidan kichikroq bo`lishi
kerak, yani:
)
(

n

p

s

Nm

Zm

M
+

<
(159)
bunda Z –protonlar soni, N –neytronlar soni, m
p
–proton massasi, m

n
–neytron

massasi. (159) dan massalar ayirmasi:
)
(

n

p

Nm

Zm

m
+
=

∆
(160)

Bu

m
∆
kattalikka yadro massasi defekti (massaning etishmasligi) deb

ataladi. Bu yadroning massa defekti

m
∆
ga mos kelgan W

b
boglanish

energiyani Eynshteyn tenglamasi bilan aniqlanadi.
[
]

2
2

)

(

c

m

Nm

Zm

mc

W

ya

n

p

b
−
+

=
∆

(161)

Bundagi neytronlar soni N=(A–Z) bo`lgani uchun (161) ni yana quyidagi
ko`rinishda yozish mumkin:
[
]

2
)

(

c

M

m

Z

A

Zm

W

ya

n

p

b
−
−

+
=

(162)

bunda A yadroning massa soni, yani yadrodagi nuqlonlar soni. Atom

yadrosining W
b
boglanish energiyasi nuqlolar soni A ga proporsional ravishda

osha borib, yadroning barqarorligini harakterlab bera olmaydi. Yadroning bitta

nuqloniga mos kelgan boglanish energiyasiga yadroning solishtirma boglanish
energiyasi deyilib, u quy idagiga teng:

A

W

b
=
ε

(163)

Download 389,37 Kb.

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 86

Download 389,37 Kb.