451
- baholar va nominal ish haqi oʻzgaruvchan, ularning oʻzgarishi
bozorlarda muvozanatni ta’minlab turadi.
Oraliq kesma
– ishlab chiqarish real hajmining oʻsishi narxlar
darajasining oʻsishiga mos ravishda oʻsib boradi. Nima uchun? Chunki,
iqtisodiyotning pasayish holatidan toʻliq bandlikka oʻtishi notekis va
turli vaziyatlarda roʻy beradi. Masalan, ayrim tarmoqlarda resurslarning
yetishmasligiga duch kelinsa, boshqa tarmoqlarda hozircha ortiqcha
resurslar mavjud boʻladi. Shuningdek, ular ishlab chiqarishni
kengaytirish uchun yangi asosiy vositalar sotib olish va malakasiz
mutaxassislardan foydalanishiga toʻgʻri keladi. Bu esa mahsulotlar
birligiga ketadigan xarajatlarning oshishiga va natijada baholar
darajasining oʻsishiga olib keladi.
Ishlab chiqarish hajmi koʻpayishi yoki kamayishi bahoga bogʻliq
boʻlmagan omillar hisobiga ham roʻy berishi, bu omillar esa yalpi
taklif egri chizigʻini oʻng yoki chap tomonga siljitishi mumkin.
Bahoga bogʻliq boʻlmagan omillarning xususiyati shundaki, ular
mahsulot birligiga ketgan xarajatlarga bevosita ta’sir qiladi va shu
orqali jami taklif egri chizigʻining siljishiga sabab boʻladi.
Bu omillarga texnologiyalardagi oʻzgarishlar, ishlab chiqarish
omillari miqdorining oʻzgarishi, resurslar baholarining oʻzgarishi,
firmalarni soliqqa tortishdagi oʻzgarishlar va boshqalar kiradi.
