114
XI BOB . UMUMIY OVQATLANISH KORXONALARINING BINOLARI
11.1. Umumiy ovqatlanish korxonalari klassifikatsiyasi
Umumiy ovqatlanish korxonalari:
- ovqatlanish korxonalari uchun maxsus mo„ljallangan alohida binolarida
(sig„imi 100 va undan ko„p bo„lgan);
- jamoat va savdo markazlari, bozor komplekslari va vokzallar tarkibida;
- turar-joy va jamoat binolari tarkibida yoki ularga qo„shib qurilgan, shu
jumladan yer ostidagi maxsus majmualar tarkibida loyihalashtirilishi mumkin.
Ovqatlanish korxonalari xom ashyoni qayta ishlash va mahsulot tayyorlash
bo„yicha to„liq texnologik stiklga ega korxonalar yoki mahsulot tayyorlashning
so„nggi bosqichini bajarishga ixtisoslashgan korxonalar bo„lishi mumkin.
Birinchi korxonalar qatoriga xom ashyoni to„liq qayta ishlab, tayyor mahsulot
ishlab chiqarishga va mahsulot tayyorlashning so„nggi bosqichini bajaruvchi
boshqa ovqatlanish korxonalariga xizmat ko„rsatish hamda kulinariya
do„konlarini o„z mahsuloti bilan ta‟minlashga ixtisoslashgan restoran va
oshxonalar kiradi. Ikkinchi korxonalar sirasiga yarim fabrikatlar va
tayyorlanishning yuqori darajasiga ega mahsulotlardan taomlar tayyorlaydigan
kafe, yemakxona, tezkor xizmat ko„rsatish korxonalari kiradi. Umumiy
ovqatlanish korxonalarining ko„rilayotgan barcha turlari shakli va xizmat
ko„rsatish usullariga ko„ra ikkita asosiy guruhga, ya‟ni xo„randalarga xizmat
ko„rsatishni
ofistiantlar orqali amalga oshiruvchi va
o‘ziga o‘zi xizmat ko‘rsatish
prinsipiga asosan faoliyat yurituvchi korxonalarga bo„linadi. Ta‟kidlash lozimki,
bugungi kunda aksariyat ovqatlanish korxonalari, muvofiq ijtimoiy-iqtisodiy
asoslanishlarga va ichki hajm, interyerning badiiy-kompozitsion yechimlariga,
texnik jihozlanishi hamda ishlash rejimiga asoslangan holda, o„zlarining asosiy
funksiyalarini hordiq chiqarish va ko„ngilochar funksiyalar bilan birlashtirish
imkoniyatiga ega bo„lishlari mumkin.
O„rinlar soni 300 tadan ko„p bo„lgan va umumshahar ahamiyatiga ega
umumiy ovqatlanish korxonalarni joylashtirish bo„yicha shaharsozlikka oid
o„ziga xos jihatlarni, shuningdek aholining mehnat va madaniy-maishiy
aloqalarini, xo„randalar kontingenti, jumladan kurort zonalar uchun o„rinlar
sonini mavsumiy oshirilishini hisobga olib turib, maxsus dastur-topshiriqlar
bo„yicha loyihalashtirish tavsiya etiladi.
