Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet161/342
Sana13.12.2023
Hajmi7,53 Mb.
#118127
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   342
Bog'liq
MIKROIQTISODIYOT. MAKROIQTISODIYOT (2) (7)

Daromadlarni 
differentsiatsiyalashuvi 
(xilma-xil 
boʻlishi,
tabaqalashuvi). Shaxsiy daromadlarning tabaqalashuvining asosida ish 
haqining har xil boʻlishi yotadi. Ish haqining har xil boʻlishi esa 
quyidagi omillarga bogʻliq: shaxslar qobiliyatining har xilligi, bilim 
darajasi, malakasi, tajribasi, mulkning va qimmatbaho qogʻozlarning 
notekis taqsimlanishi, koʻchmas mulkning notekis taqsimlanishi, ya’ni 
jamgʻarmaning notekis taqsimlanishi va hokazolar. 
Bulardan tashqari daromadlarning notekis taqsimlanishida omad, 
qimmatli axborotga ega boʻlish, tavakkalchilik, shaxsiy va oilaviy 
munosabatlar ham ma’lum rol oʻynaydi. Ushbu omillarning ta’siri har-
xil, ba’zi hollarda ular daromadlarni taqsimlashga qaratilgan boʻlsa, 
ba’zi hollarda notekislikni kuchaytiradi. 
Daromadlarni notekis 
taqsimlanishi 
darajasini, chuqurligini 
aniqlashda Lorents egri chizigʻidan foydalaniladi. 
Lorents egri chizigʻini chizish uchun koordinata sistemasini 
chizamiz. Gorizontal oʻq boʻyicha aholining yoki oilalarning foizlardagi 
ulushi ifodalanadi. Vertikal oʻq boʻyicha - daromadlar foizi ifodalanadi 
(1-rasm). 


318 
 
 
1-rasm. Lorents egri chizigʻi. 
Odatda aholini besh qismga boʻladi, ya’ni besh kvintelga. Har bir 
kvintelga (beshdan bir qismiga) aholining 20 foizi kiradi. Aholining 
qismlari koordinata oʻqiga eng kam daromadga ega boʻlgan qismidan 
boshlab to eng koʻp daromad oladigan qismigacha boʻlgan ketma-
ketlikda joylashtiriladi. 
Agar aholining barcha qismlari oladigan daromad bir xil boʻlsa, 
ya’ni daromad tekis taqsimlangan boʻlsa, u holda 20 foiz aholiga 20 foiz 
daromad toʻgʻri keladi, 40 foiz aholiga 40 foiz daromad toʻgʻri keladi va 
hokazo. 
Grafikdagi 0F chizigʻi daromadlarni absolyut tekis (teng) 
taqsimlanganligini ifodalaydi. 0EF chizigʻi esa absolyut notekis 
taqsimlanganligini 
ifodalaydi. 
Lorents 
egri 
chizigʻi 
0ABCDF 
daromadlarni real, haqiqiy taqsimlanishini ifodalaydi. 
Amalda aholining eng kam ta’minlangan qismiga daromadni 5-6 
foizi toʻgʻri kelsa, eng boy aholi qismiga 40-45 foizi toʻgʻri keladi. 
Shuning uchun ham Lorents egri chizigʻi daromadlarni absolyut tekis va 
notekis taqsimlanishini ifodalovchi chiziqlar oʻrtasida joylashgan. 

Download 7,53 Mb.
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   342




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish