Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet288/342
Sana13.12.2023
Hajmi7,53 Mb.
#118127
1   ...   284   285   286   287   288   289   290   291   ...   342
Bog'liq
MIKROIQTISODIYOT. MAKROIQTISODIYOT (2) (7)

Yer = (YA – VA) / YA. 
Bu yerda: Yer - sohaning tarif bilan haqiqiy himoyalanganlik 
darajasi; 
YA - bojxona tarifi kiritilgandan keyingi qoʻshilgan qiymat; 
VA - bojxona tarifi kiritilishidan oldingi qoʻshilgan qiymat. 
YER = ((3000 + 2250) – 3000) / 3000 =2250 / 3000 = 0,75 yoki 75%. 
Bu shuni bildiradiki, tayyor avtomobillarga 40% tarif va ehtiyot 
qismlarga 25% tarifni joriy qilib, davlat milliy avtomobilsozlikni 
haqiqatda 75% tarifli himoyalanganligini ta’minlaydi. 
Proteksianizm siyosatining muhim tamoyili ham shundaki, davlat 
tayyor mahsulotlarga bojni koʻtarish va yarim tayyor mahsulotlarga esa 
uning 
miqdorini 
pasaytirish 
orqali 
tarmoqning 
haqiqiy 
himoyalanganligini yanada oshiradi.
Agar mamlakatlar bojxona ittifoqiga birlashsalar, unda bojxona 
tarifi, barcha 
ishtirokchi 
mamlakatlar 
uchun ularning 
savdo 
munosabatlarida yagona boʻlib qoladi. Bojxona tariflari miqdori alohida 
mamlakatlar iqtisodiyotida va jahon xoʻjaligida yuz berayotgan 
jarayonlar ta’sirida yuzaga keladi. Jahonda importga bojxona bojlarining 


595 
pasayish tendensiyasi kuzatilmoqda va u ikki tomonlama hamda koʻp 
tomonlama 
muzokaralar 
asosida 
mamlakatlar 
tomonidan 
ragʻbatlantiriladi va nazorat qilinadi.
Bojxona bojlarini joriy qilishni qoʻllovchi fikrlarga aksincha 
boʻlgan mulohazalar ham mavjud. Chunki sanab oʻtilgan natijalarga 
boshqa usullar bilan kamroq yoʻqotishlar hisobiga ham erishsa boʻladi 
degan fikrlar ham qaysidir darajada asoslidir. 
Birinchidan, import tariflari iste’molchilar turmush darajasining 
pasayishiga olib keladi. 
Ikkinchidan, import tariflari kiritilishi oqibatida ular vositasida 
himoya qilinayotgan tarmoqlarda resurslar samarasiz sarflanadi. 
Uchinchidan, tariflarni kiritish va ular stavkasini belgilash 
masalasida mamlakat imkoniyatlari xalqaro bitimlar bilan cheklangan.

Download 7,53 Mb.
1   ...   284   285   286   287   288   289   290   291   ...   342




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish