|
II. Kapital harakati hisobiBog'liq jahon iqtisodiyoti va xalqaro munosabatlarII. Kapital harakati hisobi
7. Kapital kirishi
8. Kapital okib chiqishi
Kapital harakati balansi qoldigi
Joriy operatsiyalar va kapital harakati balansi qoldigi
III. Rasmiy zaxiralarning o’zgarishi
Mamlakatning tashqisavdo balansi (to’lov balansi) mazkur davlatning chet ellik sheriklari
bilan xalqaro iqtisodiy munosabatlarning holatini ifodalab, uning kredit-pul, valyuta, byudjet-
soliq, tashqi savdo siyosatini amalga oshirish va davlat qarzlarini tartibga solishi uchun indiqator
bo’lib xizmat qiladi.
Joriy operatsiyalar hisobi o’z ichigatovar va xizmatlar eksporti («+» belgisi bilan), import
(«-» belgisi bilan), investitsiyalardan sof daromad va sof transfertlarni oladi. tovarlar eksporti va
importi o’rtasidagi farq savdo balansini tashkil qiladi.
Tovar eksporti kredit sifatida chiqib, milliy bankda chet el valyutalari zaxiralarini
vujudga keltiradi. Import esa («debit» grafasida «-» belgisi bilan) mamlaktdagi chet el
valyutalari zaxirasini qisqartiradi.
Investitsiyalardan sof daromadlar (chet eldan sof omilli daromadlar) kreditli xizmatlardan
olinadigansof daromad hisoblanib, u chet ellarga qo’yilgan milliy pul kapitali hisobiga keladi.
Agar chet elga qo’yilgan milliy kapital mazkur mamlakatga qo’yilgan chet el kapitaliga
qaraganda foiz va dividentlarning ko’proq hajmini keltirsa, bunda investitsiyalardan olinadigan
sof daromad ijobiy, aks holda esa salbiy bo’ladi.
Sof transfertlar xususiy va davlat mablag’larning boshqa mamlakatlarga o’tkazilgan
so’mmasini bildiradi (pensiya, sovga, chet elga pul o’tkazishlar yoki chet mamlakatlarga
insonparvarlik yordamlari). Bunday to’lovlar mamlakatda mavjud chet el valyutalari zaxirasini
kamaytiradi.
Makroiqtisodiy moedlda joriy operatsiyalar hisobi qoldigi quyidagicha ifodalanadi:
абсорбация
ЯИМ
экспорт
cоо
импорт
экспорт
G
c
У
Хn
М
Х
)
1
(
|
| |
