|
Дарснинг умумий зичлиги деб
|
| bet | 17/114 | | Sana | 10.06.2024 | | Hajmi | 6,68 Mb. | | #262162 |
Bog'liq Taza JMN OMK 2 kurs UZB 2021Дарснинг умумий зичлиги деб, педагогик нуқтаи назардан тўғри фойдаланилган вақтнинг бутун дарс давомида нисбатига айтилади.
Дарснинг мотор зичлиги деб, ўқувчиларнинг бевосита ҳаракат фаолиятига, машқ бажариш учун сарфланган вақтга айтилади.
Хронометраждан олинган маьлумотлар дарснинг педагогик тахлил маълум даражада чуқурлаштиради, чунки ҳар хил фаолият учун етган вақтни рационал сарфлашни имконини беради.
Дарсни теширувчи хронометражнинг қуйидаги ҳужжатлари:
а) хронометраж протоколини;
б) умумий ва мотор зичлигини;
в) зичлигини текстда ѐзилган тахлилини олиб бориш керак.
Дарс бошлангунча текширувчи хронометраж протоколига дарс вазифаларини, шунингдек ҳар хил бўлимларга ѐки дарс қисмларига белгиланган вақтни аниқлаб олиши шарт. Бунинг учун текширувчи дарс
ўтувчининг конеспекти билан танишиши шарт.
Протокол олиб боришнинг кейинги қисми айнан дарс ўтиш мобайнида
қуйидаги шакл бўйича тўлдирилиб, фақатгина иккита графа - "ўқувчилар иш фаолиятининг мазмун"(2-графа) ва "иш фаолиятининг тугаш вақти" (3-графа) тўлдирилади.
Иккинчи графага педагог фаолиятининг мазмуни аниқ ва машғулотнинг кетма-кетлиги ѐзилади. Масалан: Ўқувчиларни сафлаш.
Рапорт.
Ўқитувчи томонидан дарс вазифаларини тушунтириш.
Юриш.
Машқларни тушунтириш.
Умумривожлантирувчи машқларни оддий тарзда ѐки қисқача эгилиш,
сакраш ва д.ҳ. деб ѐзилади. Асосий ҳаракатларни қисқа қилиб ѐзиш керак.
Масалан: "Олдинга думалоқ ошиш", "Югуриб келиб баландликка сакраш.
Иккинчи графада секундомер бўйича ҳар қайси иш фаолиятининг тугаш вақти ѐзилади. Масалан, ўқувчиларнинг сафланиши ва рапортига 2 дақиқа 35 сония вақт кетса, шу иш фаолиятининг тўғрисига ѐзилади,
ўқитувчи ўқувчиларга дарс вазифасини тушунтиргандан кейин секундлар 3 минут 25 секундни кўрсатса, шу фаолиятни ѐзади ва ҳ.к. ўқитувчи томонидан машқларни тушунтиришга, кўрсатишга, кўргазмали қуролларни кўрсатишга, ѐрдамчи ҳаракатга машқни бажариш учун қайта сафланиш машғулотга жой тайѐрлаш ва ҳ.к. таълим беришга, ўқувчиларни машқ бажаришга берилган баҳосига кетган вақтларни жуда аниқлик билан белгилаш талаб қилинади.
Кузатув дарс давомида бир ўқувчи устидан олиб борилади ва унинг
фамилиясини протоколга ѐзиш тавсия этилади. Дарс тугагандан кейин хронометраж маълумотларини ишлаб чиқиш керак. Бунда ҳар қайси фаолиятга кетгани аниқ вақтни топиш учун кейинги секундомер кўрсатган вақтдан олдингиси олиб ташланиши шарт Масалан: ўқувчиларга дарсни тушунтириш учун кетган вақтни аниқлаш учун, 3 минут 25 сек. вақт сарфлангани аниқ бўлади. Шу тартибда ҳамма фаолиятга кетган аниқ вақт топилади. "Аниқ" вақт эса поротоколдаги керакли графаларга кўрсатиш, тушунтириш "Машқ бажариш" ва ҳ.қ. ѐзиб қўйилади.
Педагог томонидан рационал сарфланган вақтга қуйидаги иш фаолиятини ва дарснинг компонентлари киради:дарс мавзусини тушунтириш,ўқитувчини тинглаш,машқни бажариш учун навбат кутиш,дам олиш ва ҳ.к.
Дарсни ташкил қилиш учун ―бўш‖ кетган вақт, яъни ўқув-тарбиявий масалаларни ечишга таълуқли бўлмаган ҳаракатлар ѐки вақтдан олдин дарснинг тугаллаш, интизомининг бузилиши, инвентар-ларнинг олиниши, ўқувчининг сабабсиз иш фаолиятидан кетиб қолиши натижасида машғулот вақтида ҳосил бўладиган танаффуслар - буларнинг ҳаммаси дарс жараѐнини оқланмаган вақтига киради. Дарснинг умумий зичлигини ҳисоблашда дарс учун ажратилган 45 дақиқа 100 фоиз деб олинади. Масалан: 42 дақиқа сарфланга бўлса, ҳисоб қуйидагича ечилади:
|
| |
