O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta Maxsus Ta'lim Vazirligi

27 
Agar ikkala avtomobilni tormozlari bir xil ishlasa,
K
orq
= K
old 
сут
авт
l
l
v
V
N
ут
/
;
6
.
3
1000
4
3
2



QMQ da Xorashilov Ye.F. kuzatishlariga asosan quyidagi o’tkazuvchanlik qobiliyati 
beriladi. 
Yo’l toifasi 
O’rtacha o’tkazuvchanlik qobiliyati. Rel’ef quyidacha 
bo’lganida bitta harakatlanish qismida . avt/soat. 
Tekislik 
Adirlik 
Tog’lik 
II 
1200 
1100 
1000 
III 
1000 
900 
800 
IV 
850 
800 
650 
V 
650 
550 
400 
Bu umumiy ko’rsatkich bo’lib, haqiqiy o’tkazuvchanlik to’g’risida ilmiy ishlarda 
ko’rishimiz mumkin. 
Yo’lni yuklanganlik darajasi harakat miqdorini yo’lning o’tkazuvchanlik qobiliyatiga 
nisbati bilan ifodalanadi. 
P
N
Z

N - harakat miqdori; P - o’tkazuvchanlik qobiliyati. Z=0 

1.0 gacha bo’ladi.
Transport oqimi 4 xil harakterli holat bilan farqlanadi. 
Harak. 
qulay- 
lik 
darajasi 
Harakat 
jadalligi
Trans. 
oqim 
holati 
Avtomobillar harakat 
sharoiti 
Yuklan-
ganlik 
koeffits. 
Z 
Oqim 
tezligini 
yakka 
avt. tez 
nis-ti 
Xaydov-
chinig 
ishlash 
sharoiti 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
А 
360 
Erkin 
O’zaro ta'sirlar yo’q 
< 0,2 
0,9-1,0 
Engil 
B
900 
Qisman
bog’liq
Avtomobil to’dasi tashkil 
topadi. 
quvib 
o’tish 
yuzaga keladi 
0,2-0,45 
0,7-0,9 
O’rtacha 
V
1200 
Bog’liq 
Avtomobil guruhi 
ko’payadi. Ular orasida 
interval saqlanadi. Quvib 
o’tish qiyinlashadi. 
0,45-0,7 
0,55-0,7 
Qiyinlash-
gan
G
1600 
To’yin-
gan 
To’liq oqim holati yuzaga 
keladi. Tezlik juda 
kamayadi. Yo’lning 
buzilgan uchastkasida 
harakat to’xtaydi. 
0,7-1,0 
0,4-0,55 
Zo’riqqan 

28 
QMQ ga asosan II-IV toifali yo’llarda 2 ta harakat tasmasi ko’zda tutilgan.
Avtomagistral yo’llarda harakat tasmasi quyidagicha aniqlanadi. 
t
o
ZN
N
n
'


bu yerda N – yengil avtomobillarga keltirilgan harakat miqdori, avto/soat ε – mavsumiy 
notekis harakatlanish koeffitsienti; z- ayni yo’lning qulaylik darajasiga mos keluvchi balandlik 
koeffitsienti; N
o’t
– ayni toifadagi yo’lning odatdagi o’tkazish qobilyati. 
Avtomobil yo’llarini loyihalash uchun bir qator qurilish me'yorlari va qoidalari mavjud 
bo’lib, bu me'yorlar avtomobil harakati talablaridan kelib chiqib belgilangan.
QMQ 2.05.02-95 "Avtomobil yo’llari" me'yori avtomobil yo’llarini loyihalash uchun 
barcha talablarni o’z ichiga olgan.
Savollar 
1. Avtomobil yo’llarida necha xil qulaylik darajasi mavjud? 
2.Transport oqimi zichligini aniqlovchi ifoda qanday? 
3.Yo’lning o’tkazuvchanlik qobilyati deganda nima tushuniladi?
4.Yo’lning yuklanganlik darajasi qaysi ko’rsatkichlarga bog’liq? 

Download 1,79 Mb.