O`zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

Download 322,14 Kb.
bet	14/84
Sana	24.05.2024
Hajmi	322,14 Kb.
	#252436

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 84

Bog'liq
I. Isoqov, S. I. Qulmamatov-fayllar.org

YUNESKO ta`rifi
Ta`lim texnologiyasi

Ta`lim metodikasi – aniq bir o’quv predmetini o’qitishga mos qonun, qoida,
metod va uslublar majmuasidir. Bu ta`lim jarayonida o’qituvchi va talaba faoliyati
uyg’unligini ta`minlovchi pedagogik faoliyatdir.

“Texnologiya” – yunoncha ikki so’zdan – “texnos” (techne) – mahorat, san`at

va “logos” (logos) – fan, ta`limot so’zlaridan tashkil topgan.
Texnologiya so’zi zamirida rejalashtirilgan jarayonlarni amalga oshirish usul va

vositalari haqidagi bilimlar yig’indisi, shuningdek manbada sodir bo’ladigan sifat

o’zgarishlari mujassamlashgan bo’ladi.
Ta`lim texnologiyalarini tadqiq etishda avvalo, quyidagilarga e`tibor berish

lozim:
- rejalashtirlgan ta`lim texnologiyasiga ijtimoiy - pedagogik asoslar nimalardan

iboratligini aniqlash;
- ta`lim texnologiyasining jarayon sifatida bosqichma-bosqich amalga oshiriladigan
qat`iy ketma-ketligi mavjudmi, ularning funktsional tuzilmasi nimalardan iboratligini
belgilash;
- bu texnologiya bugungi kun talabiga va jahon ta`limi talablariga mos kelishligini
o’rganib chiqish;
- ta`lim texnologiyasining maqsadini o’rganilayotgan o’quv predmetining maqsadlari
bilan mos keltirish.
Bunda joriy va oraliq natijalar muntazam ravishda nazorat qilinib boriladi va shu

yo’sinda ta`lim jarayoni boshqariladi. Agar rejalashtirilgan maqsad bilan olingan natija

bir-biriga mos tushsa, pedagogik jarayon oxiriga etgan hisoblanadi, ya`ni pedagogik
texnologiya jarayoni tugallangan deyiladi.

Pedagogik texnologiyaning bosh muammosi talaba (o’quvchi) shaxsini

rivojlantirish yo’li bilan o’qitishga qo’yilgan maqsadga erishishdan iborat.

Pedagogik texnologiyaga YUNESKO ta`rifi: - Pedagogik texnologiya ta`lim
berish va o’zlashtirish usullarini yaratish, qo’llash, ularni yagona tizimga keltirish yo’li
bilan inson salohiyati va texnik vositalarining barcha imkoniyatlaridan muvofiq
foydalanib, bilimlar o’zlashtirilishining eng maqbul jarayonidir.
Ta`rifdan ko’rinib turibdiki, pedagogik texnologiya asosan tizimli yondashuvdan
iborat bo’lib, pedagogik tadqiqotlarda “tizimiy yondashuv“ tadqiqot usuli boshqa
yondashuvlardan keskin farq qiladi va manbani har tamonlama chuqur o’rganish
imkonini beradi.
Ta`lim texnologiyalarini o’quv jarayoniga joriy etishning dolzarbligi quyidagi
beshta shartlarning barcha talablariga javob beradigan ta`limiy tadbirdir:
- “ Kadrlar tayyorlash milliy dasturi “ maqsadi va vazifalarini ro’yobga chiqarish uchun
ta`limni jadallashtirish zarurligi;
- ta`lim-tarbiya jarayonida o’qituvchi va o’quvchi rolini o’zgartirish zarurligi;
- fan-texnika taraqqiyotining o’ta rivojlanganligi natijasida axborotlarning keskin
ko’payib borayotganligi va ularni yoshlarga bildirish uchun vaqtning chegaralanganligi;
- kishilik jamiyati o’z taraqqiyotining shu kundagi bosqichida nazariy va empirik
bilimlarga asoslangan tafakkurdan tobora foydali natijaga ega bo’lgan, aniq yakunga
asoslangan texnik tafakkurga o’tib borayotganligi;
- barkamol avlodni tarbiyalash talabi ularga eng ilg’or bilim berish usuli hisoblangan
ob`ektiv borliqqa tizimli yondashuv tamoyilidan foydalanishni talab qilishi.

O`zbekistonlik pedagog-olim L. V. Golish ta`lim texnologiyasini quyidagicha

ifrdalab bergan:
“Ta`lim texnologiyasi – pedagogik texnologiyaning ilmiy aspektini belgilash

uchun ishlatiladi. Bu, texnik va inson resurslarini hamda ularni, o’z oldiga ta`lim

shakllarini optimallashtirish vazifasini qo’yuvchi hamkorligini hisobga olgan holda dars
berish va bilimlarni o’zlashtirishning barcha jarayonlarini yaratish, qo’llash va
belgilashning tizimli usuli”.
Ta`lim texnologiyasi tushunchasi o’qitish va o’rganish jarayoniga tizim sifatida

qarashni anglatar ekan, avvalo tizim tushunchasini tushunib olish zarur.

Download 322,14 Kb.

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 84

Download 322,14 Kb.