|
O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali
|
| bet | 6/12 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 20,61 Mb. | | #248411 |
Bog'liq Abdullayeva Nilufar Diplom ishi v1.2.3Autoregressiv (AR) usuli, vaqtga bog‘liq ma’lumotlarni tahlil qilishda va o‘rganishda ishlatiladi. Bu usul, obyektni sifatli xususiyatlarini aniqlashda yordam beradi. AR usuli statistika, signal tahlili, iqtisodiy modellashtirish va boshqa sohalarida juda mashhurdir.
12-rasm. Autoregressiv (AR) usuli.
AR usulining asosiy maqsadi, hozirgi ma’lumotlarni, oldingi ma’lumotlar va boshqa ma’lumotlar bilan moslashtirishdir. Bu usul ma’lumotlar olishda o‘zining avvalgi o‘lchovlarini (avtoregressiya ko‘rsatkichlari) va uni asoslangan xususiyatlarni o‘rganadi. Keyinchalik, yangi ma’lumotlar olishda qo‘llaniladigan avtoregressiv modelni yaratadi.
AR usuli asosan chiziqli va stoxastik modellash asosida ishlaydi. Uni foydalanish bilan, ma’lumotlar o‘rganish va boshqa ko‘plab tahlil operatsiyalari bajarish oson va samarali bo‘ladi.
Masalan, davriy ketma-ketliklar, audio va video ishlash, ma’lumotlarni o‘rganish va prognozlashda AR usuli juda mashhurdir. Odatda, AR modellar mashhuriligi va qulayligi tufayli, ular sifatli va aniq ma’lumotlar olishda keng qo‘llaniladi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishimizda Fast Fourier Transform (FFT) usulini tanlaymiz hamda EEG signallarini qayta ishlash jarayonini shu usul yordamida amalga oshiramiz.
EEG signallari asosida robot boshqaruv tizimining arxitekturasini loyihalash
EEG signallari asosida robot boshqaruv tizimining arxitekturasini loyihalash bosqichlari.
EEG signallari asosida robot boshqaruv tizimining arxitekturasini loyihalashda quyidagi bosqichlar va elementlar ko‘rsatilishi mumkin:
Ma’lumot olish: Arxitekturaning birinchi bosqichi, EEG signalining olinishi va qayta ishlanishi jarayonidir. Bu qismda, EEG sensorlari yordamida ma’lumotlar olinadi va ma’lumotlar qurilmaga kiritiladi. Bu bosqichda muhim bo‘lgan masalalar sensor tanlov, ma’lumotlar to‘plash va uning qayta ishlanishi protsesslari bilan bog‘liqdir.
Oddiy BCI tizimining ishlashi bir qator protseduralarni ketma-ket bosqichlarga asoslanadi, ya'ni signalni olish, ishlov berish, xususiyatlarni ajratib olish, tasniflash, tarjima qilish va operatorga ma’lumotlarni uzatish. EEG-BCI-larda signalni olish foydalanuvchining bosh terisi bo'ylab joylashgan elektrodlar yordamida amalga oshiriladi.
13-rasm. Oddiy Miya-Kompyuter interfeysida bajariladigan jarayonlarni aks ettiruvchi blok diagrammasi.
14-rasm. Inson bosh terisiga xalqaro elektrod joylashtirish tizimining yuqori ko'rinishi.
Ushbu tizimning namunasida toq raqamlar boshning chap tomoniga, juft raqamlar o'ng tomoniga, A1 va A2 quloq bo'shlig'iga va "Fp", "F", "T" ga tegishli. , 'C', 'P' va 'O' mos ravishda miyaning prefrontal, frontal, temporal, markaziy, parietal va oksipital sohalarini anglatadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali
|
