49
me’yoridan ortiq yuk ortilgan vagonlar;
ochiq harakat tarkibida yuklarni ortish va maxkamlashning texnikaviy talablarini buzib
yuklangan platforma va yarim vagonlar;
kuzovning qiyshayishiga yoki vagonning rama va kuzovini harakat qismlariga urilishiga
olib keluvchi o’tirib qolgan ressorli, shuningdek, tom qismlarining uzilib ketishi xavfi bo’lgan
nosoz tomli vagonlar;
relslardan tushgan yoki halokatga uchragan poezdda bo’lgan vagonlar toki ko’rikdan
o’tkazilib, harakatga yaroqli deb tan olinguncha;
belgilangan ta’mir turlari bajarilganliga to’g’risida yozuvi bo’lmagan vagonlar, ammo
maxsus hujjatlar bo’yicha o’ziyurar yuk sifatida harakatlanayotgan vagonlar bundan mustasno;
yurishi uchun maxsus ko’rsatmalar berilmagan holda nogabarit yukli platformalar,
transportyorlar va yarim vagonlar;
bortlari yopilmagan platformalar (DATK ning maxsus yo’riqnomalarida ko’rsatilgan
holatlar bundan mustasno), bunkerlari
mahkamlanmagan vagonlar, yuqori va pastki yuklash-
tushirish kopqoqlari ochiq sisternalar, xopperlar, don tashiydigan, sement tashiydigan va shu
kabi harakat tarkiblari;
eshiklari va lyuklari ochiq yoki lyuklari yopish mexanizmining bir qulfiga o’tkazilgan
yarim vagonlar;
eshiklari ochiq va eshik qulfi bilan berkilmagan yuksiz yopiq vagonlar, neftebitum
tashishga mo’ljallangan va g’ildirak juftlari aylanish doirasi bo’ylab bitumdan tozalanmagan
yuksiz yopiq vagonlar.
211. Uzoqqa katnovchi va mahalliy yo’nalishdagi yo’lovchi poezdlariga texnikaviy
xizmatga mo’ljallangan metalldan yaxlit ishlanmagan vagonlarni ulash ruxsat etiladi.
Barcha yo’lovchi poezdlarda birinchi va so’nggi vagonlarda eng chetdagi eshiklar yopiq
bo’lishi shart, o’tish maydonchalari esa ko’tarilgan holda mahkamlangan bo’lishi lozim.
212. Yo’lovchi va pochta bagaj-vagonlariga quyidagilarni ulash taqiqlanadi:
portlovchi va xavfli yuk ortilgan vagonlar;
davriy ta’mir yoki yagona texnik taftish muddatlari o’tgan vagonlar;
Ayrim istisno hollarda yo’lovchi (tezkor va tezyurar poezdlardan tashqari) poezdlariga
bir temir yo’l hududa – DATK boshqaruvi raisi ruxsati bilan, poezdlarning ikki va undan ortiq
temir yo’llarda harakatlanganda – MDH temir yo’llari ma’muriyatlari
bilan kelishilgan holda,
quyidagi yuk vagonlarini qo’yish mumkin:
to’rt o’qli yopiq yuk vagonlari;
sut tashishga mo’ljallangan sisternalar;
avtonom refrijerator;
tirik baliq tashiydigan vagonlar.
Bunda uzoqqa qatnaydigan yo’lovchi poezdlarga ko’pi bilan bitta yuk vagoni yoki tirik
baliq tashiydigan juft seksiya, mahalliy yoki shahar atrofida qatnovchi poezdga ko’pi bilan uch
vagon ulanishiga yo’l qo’yiladi.
Pochta-bagaj poezdiga DATK ruxsati bilan ushbu bandda ko’rsatilgan yo’lovchi
vagonlarga ulash ruxsat etilgan vagonlarni, shuningdek, maxsus vagonlar: termoslar, besh
vagonli refrijerator seksiyalari va alohida
vagon refrijerator seksiyalari, engil vaznli yuklar
uchun yopiq to’rt o’qli va yaxlit metall vagonlarni ko’pi bilan oltitasini ulashga ruxsat etiladi.
Pochta-bagaj poezdiga DATK boshqaruvi raisi belgilagan tartibga muvofiq va ruxsati bilan zarur
hollarda boshqa yuk vagonlarini ulanishiga yo’l qo’yiladi. Ulanayotgan vagonlarning texnik
holati va konstruksiyasi hamda ulardagi yuklarning mahkamlanishi yo’lovchi, yuk-bagaj
poezdining xavfsiz harakatlanishini ta’minlashi kerak.
Boshqa konstruksiya va turdagi harakat tarkibi ulangan yo’lovchi va pochta-bagaj
poezdlari tezligi, ushbu harakat tarkibi uchun belgilangan tezlikdan oshmasligi kerak.
213. Pochta-bagaj poezdlarga vagonlar yo’lovchi poezdlar uchun belgilangan tartibda,
yo’lovchi yuk poezdlariga esa vagonlar-yuk poezdlari uchun belgilangan tartibda joylashtiriladi.
50
214. Yo’lovchi yuk poezdlariga portlovchi va xavfli yuk ortilgan vagonlarni hamda
suyultirilgan gaz tashilgan bo’sh sisternalarni ulash taqiqlanadi.
Faqat istisno hollardagina,
yo’lovchi-yuk poezdlardan o’zga turdagi poezdlar harakatlanmaydigan, faoliyati kam
uchastkalarda ushbu poezdlarga xavfli (portlaydigan yukdan tashqari) yuk ortilgan vagonlarni
DATK boshqaruvi raisi tomonidan belgilangan tartibga hamda ruxsatiga muvofiq ulash mumkin.
215. Yuk poezdlari, vagonlarni o’qlari miqdori va og’irligi bo’yicha tanlanmasdan,
tuziladi.
Og’ir yukli va uzun tarkibli poezdlarni tuzishda, bo’sh
vagonlar poezd uzunligining
so’ngti uchdan bir qismiga ulanadi.
Yig’ma poezdlarda vagonlar manzil stansiyalari bo’yicha guruhlarga bo’lib tuziladi,
yig’ish-tarqatish vagonlari esa bir guruh qilib joylashtiriladi.
Motorvagonli harakat tarkibi ta’mirga yoki ta’mirdan keyin harakatlanganda yuk
poezdining oxiriga bir guruh bo’lib ulanadi.
216. Odamlari bo’lgan yo’lovchi va yuk vagonlar (xizmat va yuklarni kuzatib boruvchi
yo’l kuzatuvchilar (guruhlar) bo’lgan vagonlar bundan mustasno) yuk poezdlariga bir guruh qilib
ulanishi hamda lokomotivdan, keskin turtki va to’xtashlarda surilishi mumkin bo’lgan relslar,
balkalar, yog’ochlar va shu kabi yuklar ortilgan ochiq harakat tarkibidan, shuningdek, poezdning
ortidan kamida bir vagon bilan to’silgan bo’lishi lozim.
Yuk poezdlarida odamlarni tashish tartibi DATK tomonidan o‘rnatiladi (O’zbekiston
Respublikasi hududida).
217. Odamlar ketayotgan poezdlarga portlovchi yuk ortilgan vagonlarni va kislotalar,
suyultirilgan gaz va tez o’t oluvchi (3-klass) suyuqliklar ortilgan sisternalarni, shuningdek,
suyultirilgan gazdan bo’shatilgan sisternalarni ulash taqiqlanadi.
Razryadli yuk ortilgan vagonlarni O’zbekiston Respublikasi
hududida odamlar
ketayotgan xarbiy poezdlarga ulash tartibi DATK ning maxsus nizomlalari bilan o‘rnatiladi.
218. Yuk poezdlariga odamlar ketayotgan vagonlar, shuningdek, o’ta ehtiyotkorlikni
talab etadigan alohida toifadagi yuk ortilgan vagonlar ulanganda tegishli to’siq bo’lishi lozim.
To’siq sifatida xavfsiz yuk ortilgan yoki bo’sh vagonlar qo’yiladi.
Yuk poezdlarida odamlar ketayotgan, shuningdek, o’ta ehtiyotkorlik talab etuvchi alohida
toifadagi yuklar ortilgan vagonlarni joylashtirish tartibi hamda bunday yuklarning ro’yxati
yuklarni tashish Qoidalarida o‘rnatiladi.
219. O’zbekiston Respublikasi hududida poezdlarga nogabarit yuk ortilgan vagonlarni va
maxsus harakat tarkibini joylashtirish va eltish tartibi DATK ning tegishli yo’riqnomalari bilan
o‘rnatiladi.
220. Peregonda ish bajarish bilan harakatlanayotgan xo’jalik poezdlarida konduktorlar va
ishga rahbarlik qilayotganlarning ketishlari uchun DATK mintaqaviy temir yo’l uzeli boshlig’i
tomonidan belgilangan tartibga muvofiq o’tish maydonchali vagonlar qo’yilishi lozim.
(220 band "O'zdavtemiryo'lnazorat" DI boshlig'ining 2003 yil 27 yanvar 1/6-7-02 son
ko'rsatmasiga muvofiq o'zgartirildi).
