86
Alohida qayd etib oʻtish kerakki, opsionlar uning egasiga maʻlum
bir faoliyatni amalga oshirish huquqini beradi va hech qanday
majburiyatni yuklamaydi. Yaʻni opsionlar
bazaviy aktivlarni sotish
yoki sotib olish majburiyatini yuklovchi forvard va fyuchers shartno-
malaridan oʻzaro farqlanadi. Shuningdek, eʻtibor qaratiladigan yana bir
jihat borki, forvard va fyuchers shartnomalarini
tuzish hech qanday
xarajat talab qilmaydi, opsionlar boʻyicha esa toʻlov amalga oshirilishi
shart. Bu toʻlov opsion boʻyicha mukofot deb ataladi.
Dunyodagi eng katta opsion birjasi sifatida Chikago opsion birjasi
(CBOE – Chicago Board of Options Exchange, www.cboe.com)
faoliyat yuritadi. 1973-yilda mazkur opsion
birjasida birinchi marta
opsion bitimi tuzilganligini ham taʻkidlash lozim.
Quyidagi jadvalda 2013-yil 29-mayda savdolarning yopilish
vaqtida qayd etilgan Intel kompaniyasi aksiyalariga amerika opsionlari
bahosi keltirilgan (5.1-jadval). Opsionlarning
amal qilish muddatlari
iyunda, iyulda va oktyabrda tugaydi. Iyundagi opsionlar 2013-yil 21-
iyungacha, iyuldagi 2013-yil 19-iyulgacha, oktyabrdagi esa 2013-yil
18-oktyabrgacha amal qiladi. 2013-yil 29-mayda savdolarning yopilish
vaqtida Intel kompaniyasi aksiyalari bahosi 20,83 dollarga teng.
5.1-jadval
