89
yoʻqotilishiga sabab boʻladi.
Bundan xulosa qilish mumkinki, opsion
muddati tugash sanasida aksiya bahosi opsionni bajarish bahosidan
yuqori boʻlsa uni bajarish lozim.
Opsion koll egasi aksiyalar bahosi oʻsishini, opsion put egasi esa
aksiya bahosi pasayishini kutadi. Yana bir holatni koʻrib chiqamiz.
Investor IBM kompaniyasi 100 ta aksiyasiga 70
dollar ijro etilish
bahosi bilan yevropa opsion put sotib oldi. Faraz qilaylik, aksiyalar
joriy bahosi 70
dollarga, opsion amal qilish muddati 3 oyga, bitta
aksiyani sotish boʻyicha opsion mukofoti 7 dollarga, oʻz
navbatida
dastlabki investitsiya summasi esa 700 dollarga teng. Opsion yevropa
opsioni boʻlganligi sababli uning amal qilish muddati tugash vaqtida
agar aksiyalar bahosi 70 dollardan past boʻlsa bajariladi. Faraz
qilaylik, oʻsha payt aksiyalar bahosi 55 dollarga teng. Bunday holatda
investor 100 ta aksiyani 55 dollardan sotib olishi va opsion put sharti
boʻyicha 70 dollardan sotishi mumkin. Natijada
investor operatsiya
boʻyicha 1500 dollar samaraga ega boʻladi, opsion mukofotini hisobga
olgan holda operatsiya boʻyicha sof foyda 800 dollarni tashkil etadi.
Lekin investorning foyda olishiga hech qanday kafolat yoʻq. Agarda
muddat tugash vaqtida aksiya bahosi 90 dollarga teng boʻlsa opsion
put oʻz ahamiyatga ega boʻlmaydi va investor 700 dollar yoʻqotadi.
Quyidagi rasmda investor foyda yoki zararining
aksiyaning yakuniy
bahosiga bogʻliqligi koʻrsatilgan (5.2-rasm).
