191
28-§. BIOLOGIK TUSHUNCHALARINI SHAKLLANTIRISH
Biologiya о‘quv fanida shakllantiriladigan tushunchalarni uch
guruhga ajratish mumkin
1. Umumbiologik tushunchalar.
2. Gnoseologik tushunchalar.
3. Kasbga yо‘naltiruvchi tushunchalar.
I. Umumbiologik tushunchalar о‘z navbatida quyidagi uchta
yо‘nalishga ajratiladi:
1. Organizm biologik sistema.
2. Ekologik sistemalar.
3. Organik olam evolyutsiyasi.
17-jadval
Organizm biologik
sistema
Ekologik sistemalar
Organik olam evolyutsiyasi
Genetik
injeneriya,
hujayra
injeneriyasi,
irsiyatning
moddiy
asoslari, shtamm, klon,
transformatsiya,
transduksiya,
kо‘chib
yuruvchi
genetik
elementlar,
regulyator
genlar,
transmissib
va
avtonom
plazmidalar,
rekombinat DNK, genlarni
klonlash,
vektor
konstruksiya,
restriktazalar,
transgen
о‘simliklar, gibridomalar,
poliklonal
va monoklonal
antitanalar, yuqumli va
irsiy
kasalliklarning gen
injenerligi
tashxisi
biotexnologiyasi,
gen
daktiloskopiyasi, “yangi”
organlar
yaratish
texnologiyasi.
Tashqi
muhitning
abiotik,
biotik
va
antropogenez omillari.
Biotsenoz, biogeotsenoz
oziq
zanjiri,
produtsentlar,
konsumentlar,
redutsentlar.Biotsenozda
modda
va
energiya
almashinuvi.
Agrotsenoz.
Antropoekologiya,
adaptiv
tip
turlari.
Biosfera,
biomassa.
Biosferada
moddalarning
davriy
aylanishi
va energiya
о‘zgarishi.
Biogen
migratsiya
Biosfera va uning
rivojlanish bosqichlari.
Biogenez,
noogenez,
noosfera.
Organizmlarning
moslashganligi
Sun’iy
tanlash,yashash
uchun
kurash
xillari,
Tabiiy
tanlanish.
Mutatsiyalar,
rekombinativ
о‘zgaruvchanlik,
mikroevolyutsiya
va
makroevolyutsiya.
Tur,
kenja tur,
populyatsiya, tur
kriteriylari, strukturasi, tur
hosil bо‘lishi.
Evolyutsiya dalillari, organik
olamning rivojlanishi,
Evolyutsiya
omillari, yо‘na-
lishlari, molekulyar asoslari,
boshqarish, natijasi.
Yerda
hayotning paydo bо‘lishi va
rivojlanishi. Antropogenez.
