O’zbekiston Respublikasi Xalq

182 
bо‘lib xizmat qiladi. Bu – g‘oya bir jamiyatda yashab, yagona maqsad 
yо‘lida mehnat qilayotgan turli millat va elatlarga mansub kishilar 
о‘rtasidagi о‘zaro hurmat, dо‘stlik va hamjihatlikning ma’naviy 
asosidir”, “Shu bois, bugungi kunda mamlakatimizda yashab kelayotgan 
millatlarni о‘zaro hamjihatlik ruhida tarbiyalash istiqlol mafkurasining 
asosiy maqsadlaridan biridir. U xalqimizga xos bо‘lgan olijanoblik va 
insonparvarlik fazilatlariga asoslanadi”. 
Millatlararo totuvlik shaxsda mavjud bо‘lgan baynalminal 
tarbiyaning 
natijasida 
vujudga 
keladi. 
Biologiyani 
о‘qitishda 
о‘quvchilarni baynalminal ruhda tarbiyalash uchun mavzu mazmuniga 
bog‘liq holda biologiya fanining rivojiga hissa qо‘shgan jahonning yetuk 
olimlari, ularning hayoti va ijodiy faoliyati, jahon sivilizatsiyasiga buyuk 
hissa qо‘shgan turli millat vakillari bilan tanishtirish orqali ularga ular 
tomonidan yaratilgan umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida 
tarbiyalash maqsadga muvofiq.
Baynalminal tarbiya о‘qitishning barcha shakllarida, shu jumladan, 
sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda amalga oshirish, bunda biologiya 
fanining rivojiga hissa qо‘shgan jahonning yetuk olimlari, ularning 
hayoti va ijodiy faoliyatiga bag‘ishlangan kechalar tashkil etish va 
о‘tkazish tavsiya etiladi. 
Tabiatshunoslikni о‘qitish samaradorligi ta’lim va tarbiyaning 
uzviyligini amalga oshirilishiga bog‘liq. Mazkur masalalar biologiyani 
о‘qitish metodikasida alohida о‘rganilishi, ta’lim-tarbiya jarayonining 
barkamol shaxsni shakllantirishda tutgan о‘rnini kо‘rsatish bilan 
izohlanadi, lekin о‘qitish jarayonida bu masalalar bir-biri bilan uzviy, 
uyg‘unlashtirilgan holda amalga oshiriladi. 
Tabiatshunoslikni о‘qitishda ta’lim va tarbiyaning uzviyligini 
amalga oshirish uchun quyidagilarni nazarda tutish lozim: 
О‘quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish shaxsning 
rivojlanishida muhim ahamiyat kasb etadi. Ilmiy dunyoqarashni 
shakllantirish о‘quvchilar tomonidan fan asoslarini chuqur о‘rganishi 
bilan uzviy bog‘langan. Ilmiy dunyoqarash - barcha ta’lim-tarbiyaviy 
jarayonning asosi. 

183 
Mehnat tarbiyasi о‘quvchilarni ta’lim va kasbga yо‘naltirish bilan 
uzviy bog‘langan. О‘quvchilarda mehnat kо‘nikmalarini shakllantirish, 
mehnat faoliyatiga tayyorlash, shaxsning ilmiy-nazariy bilimlarni 
о‘zlashtirganlik darajasi, vatanparvarligi va jismoniy rivojlanishiga 
asoslanadi. 
Estetik tarbiya ma’naviy-axloqiy, aqliy, mehnat, gigiyenik va 
jismoniy tarbiya bilan uzviy bog‘liq holda amalga oshiriladi. 
О‘quvchilarning jismoniy rivojlanishini, ularning aqliy, ma’naviy-
axloqiy, ekologik, estetik va gigiyenik tarbiya bilan uyg‘un holda 
vujudga keladi. 

Download 1,48 Mb.