Marketing rivojlanish tarixidan asosiy lavxalar

Download 405,43 Kb. Pdf ko'rish
bet	35/53
Sana	23.01.2024
Hajmi	405,43 Kb.
	#144089

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 53

Bog'liq
menejment-va-marketing-asoslari

Marketing rivojlanish tarixidan asosiy lavxalar
Sana, yillar
Marketingda ruy bergan uzgarishlar
1902 yillarda
AKShda mustakil ravishda marketing kursini ukitish boshlandi
1908 yillarda
İlk bor tijorat marketing tashkiloti tuzildi. AKShning yirik
sanoat kompaniyalarida birinchi marketing bulimlari tashkil
etildi
1920 yillarda
Xalkaro savdo palatasi tuzildi
1926 yillarda
AKShda Milliy marketing va reklama assotsiatsiyasi tashkil
topdi, uning asosida keyinchalik Amerika marketing
assotsiatsiyasi deb kayta nomlandi
1930-1940 yillarda
Dunyoning kupgina iktisodiy rivojlangan davlatlarida milliy
marketing assotsiatsiyalari tashkil topdi
1950-1960 yillarda
Xalkaro marketing federatsiyasi, Jamoatchilik fikrlari
masalalari va marketing buyicha Evropa jamiyati va Evropa
marketing Akademiyasi kabi xalkaro marketing tashkilotlari
tuzildi
1980 yillarning II
yarmi
Mamlakatimizning iktisodiy oliy ukuv muassasalarida
marketing kursi ukitila boshladi
1990 yillarning
oxirlarida
Mamlakatimizda marketing buyicha xorijiy adabiyotlar tarjima
kilingan xolda va Uzbekistonlik mualliflar tomonidan kuplab
chop etilmokda
1966 yilda AKShda marketing masalalari buyicha 350 ga yakin tadkikot firmalari faoliyat
olib borib, undan yirik firmalar 45 mln dollarga yakin oborotga ega edi, bunda bu firmalarning jami
oboroti 300 mln dollardan oshikni tashkil etgan. Marketing muammolarini tadkik kilishni tijorat
boshlashuvi asosida universitetlar xam, savdo-sanoat assotsiatsiyalari, davlat tashkilotlari va
xizmatlari xam shugullana boshladi.
1972 yilda F.Kotler mikromarketing va makromarketing tushunchalarini asoslab berodi.
1976 yilda Shelbi Xant marketing ayirboshlash jarayoni xakida ilm xisoblanishini kursatdi.
80-yillar oxiri 90-yillar boshlarida marketingni globallashtirish jarayoni kuzatildi.
Shuningdek, 1990 yilda Kanberra shaxrida (Avstraliya) «Marketing – bu xamma narsa»,
«Marketing biznesni anglatadi» shiori ostida global marketing buyicha Xalkaro konferentsiya bulib
utdi.
Xozirgi davrda jaxon iktisodiyotida sanoat davri axborot davriga urin bushatib bermokda.
Bu davrda AKSh, Yaponiya, Germaniya va boshka Evropa mamlakatlariga etib keldi. Singapur,
Tayvan, Janubiy Koreya unga juda yakin. Tez uzgaruvchan bozor sharoitlari, narxsiz rakobat
usullarining rivojlanishi, ishlab chikarish yuksak darajada chakkon moslashuvchan, yakka
istemolchiga muljallangan, xajmi kichik bozor soxalari, bozor segmentlari va ayrim
«sukmok»larning kupligi unga xos xuxusiyatlardir. Ayni paytda ishlab chikarishning ixtisoslashuvi
shunday darajaga etdiki, bir bozorning oralik segmentlarida bush makon juda kam koladi. Natijada
bozor rakobati yanada shiddatli tus oladi. Ammo bu jarayon narx omili negizida emas, balki
rakobatning anada takomillashgan usul va shakllari paydo bulishi natijasida yuz beradi.
Tovarning «xayotiy tsikli» misli kurilmagan darajada kiskaradi. Xozirgi davrda etakchi
yapon elektron firmalari bozorga urtacha xar uch oyda bir marta mikrosxemalarning yangi turini
chikaradi. Maxsulotlar assortimentning xilma-xilligi ortdi, bir xil buyumlarni kuplab ishlab
chikarish kamaydi, yani tup-tup kilib uyub tashlash tajribasidan voz kechilmokda. Tovar sifatiga
ega bulgan tovarlar mazmuni uzgardi. Endi yaxshi maxsulot chikarish bilangina ish bitmaydi,

rakobatga dosh berish uchun sotuvdan keyingi darajasini, firma kursatadigan kushimcha xizmatlar
sifatini tubdan yaxshilash zarur.
Korxonalar xarajatlarini oddiy kamaytirish yullarini uylabgina kolmay, ayni paytda
tovarlarni sotish va utkazish, daromadlarni muttasil kupaytirish soxalariga kuprok etibor berishga
majbur. Maxsulot sotishga yangi bozorlar, muayyan afzalligi tufayli maxsulot uziga jalb etadigan
yangi xaridorlarni kondirish lozim. Bu ishlarni xozirgi zamon marketingiga tayanibgina amalga
oshirish mumkin. Korxonaning omon kolishi iktisodiy, ilmiy-texnikaviy, konyunktura-tijorat,
ijtimoiy va boshka axborotlarni uz vaktida olishi kabi omillardan ustalik bilan foydalanish
natijasida taminlanadi.

Download 405,43 Kb.

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 53

Download 405,43 Kb.

Pdf ko'rish