|
Neft koni strukturasida qatlam bosimining taqsimlanishi
|
| bet | 137/252 | | Sana | 04.12.2023 | | Hajmi | 11,69 Mb. | | #110957 |
Bog'liq NEFT VA GAZ konlari geologiyasi 8.2.1. Neft koni strukturasida qatlam bosimining taqsimlanishi
Qatlam bosimi qiymatlarining o’zgaruvchanligi asosan p’ezometrik yuzaning sathi, qatlamning yotish chuqurligi va quduq og’zining dengiz sathidan yuqorida joylashganligi orasidagi o’zaro nisbatga bog’liq. Quyidagi asosiy sxemalarni ko’rib chiqamiz.
P ezometrik yuza quduq og’zidan pastda joylashgan (8.2-rasm, a). Bu holda
р Н'ρ (Н h) ρ ,
100 100
bunda suyuqlik zichligi, uning
qiymati bir deb qabul qilinadi. Bundan Н . р
100
Pezometrik yuza sathi quduq og’zi sathiga mos kelgan (8.2-rasm, b). Bu holda
рН'ρ Нρ , bundan 8.2-rasm. Qatlam bosimini aniqlash ushun 100 100 qatlamning yotish shuqurligini, р Н . pezometrik yuza holatining va quduq 100
og’zining o’zaro joylashish nisbati A, B, C 3. Pezometrik yuza sathi quduq – quduq og’zi; P.s. – pezometrik sath og’zi sathidan yuqorida joylashgan (8.2rasm, v). Bunday holda
Н'ρ (Н h)ρ Н р , bundan P .
100 100 100
Strukturada qazilgan quduqlardagi bosimlarning taqsimlanishi 8.3-rasmda
k o’rsatilgan sxema bilan izohlanishi mumkin. Bu sxemada antiklinal tuzilishli kon strukurasidagi neft qatlami yer yuzasiga chiqqanligi tasvirlangan. Beshta quduqdagi qatlam bosimi va statik sathlarni aniqlash talab qilinadi.
1-quduq chekka suvlarni ochgan. Quduq tubi 950 m chuqurlikda, statik sath esa quduq og’zidan 50 m chuqurlikda joylashgan. Suv zichligi 1 ga teng bo’lganda quduq tubidagi (Vnuqta) qatlam bosimi:
8.3 rasm. Strukturada joylashgan quduq- 95050 larda bosimning taqsimlanish sxemasi pВ 9 MPa
100
Quduqdagi statik ustun 900 m ga teng.
2-quduq antiklinal qanotida burg’ilangan va qatlamning neftli qismini dengiz sathidan 450 m chuqurlikda ochgan; quduq chuqurligi 750 m. S nuqtadagi qatlam bosimini aniqlash uchun V nuqtadagi qatlam bosimidan to suv-neft tutash yuzasigacha bo’lgan 100 m balandlikdagi suv ustunining qarshi bosimini hamda suvneft tutash yuzasidan to 2-quduq tubigacha bo’lgan 150 m balandlikdagi neft ustunining qarshi bosimini ayirish kerak. SHunda S nuqtadagi qatlam bosimi:
рс 9 0,9 6,65 MPa bo’ladi,
bunda 0,9 neft zichligi.
Neftning statik ustuni quduq tubidagi hisoblangan 6,65 MPa qiymatli bosimga baravar, ya’ni u
Нst 739 m ga teng bo’lishi kerak.
Bunda quduqdagi neftning statik sathi quduq og’zidan hst=750-739=11 m chuqurlikda bo’ladi.
3-quduq gaz qalpog’ini ochgan. D nuqtadagi qatlam bosimini S nuqtadagi qatlam bosimidan 2-quduq tubidan to gaz-neft tutash yuzasigacha bo’lgan 150 m balandlikdagi neft ustunining qarshi bosimini ayirish yo’li bilan hisoblanadi. Bunda quduq tubidagi bosim:
рD 6,65 5,3 MPa bo’ladi.
Bu yerda ustunning qarshi bosimi juda kichik qiymatga ega bo’lganligi uchun inobatga olinmagan. Topilgan qatlam bosimi (5,3 MPa), shuningdek, gaz uyumning yuqori qismidagi neftda gazning erish bosimi deb ham hisoblanadi.
4-quduq. Quduq tubi suv-neft chegarasida joylashgan. CHunki u 1-quduq tubidan 100 m yuqorida joylashgan. 1-quduq tubi bosimi 9 MPa ga teng bo’lsa, u holda 4-quduq (E nuqta)dagi bosim quyidagicha hisoblanadi:
рЕ 9 8 MPa.
Quduq tubidan neftning statik ustunining balandligi
Нst 889 m.
Binobarin, quduq chuqurligi 800 m bo’lsa, u holda quduqdan neft oqib (favvora bo’lib) chiqadi. Quduq og’zi yopiq bo’lganda bosim
рKO 0,8 MPa bo’ladi.
5-quduq quduq tubi dengiz sathidan 700 m chuqurlikda joylashgan (1-quduq kabi). Quduq tubi bosimi ham shu kabi 9 MPa ni tashkil etadi. Statik sath quduq tubidan 900 m balandlikda o’rnashishi kerak. CHunki 0,1 MPa bosim 10 m suv ustunining bosimiga mos keladi. Quduq chuqurligi 800 m, shuning uchun quduqdan suv otilib chiqadi. Yopiq quduq og’zidagi bosim 1 MPa ni tashkil etadi (suvning zichligi 1 ga teng bo’lganda).
Shunday qilib, berilgan gidrostatik bosim ta’sirida strukturaning turli nuqtalarida qatlamning har xil qatlam bosimlari qaror topadi. Ularni taqqoslash uchun tanlangan ba’zi bir shartli yuzaga keltirilgan bosimlardan foydalaniladi. Izobaralar xaritasi (qatlamning teng bosimlar xaritasi)ni tuzishda shartli yuza sifatida dengiz sathi (yoki suv-neft tutash yuzasi)ni qabul qilish qulay. Quduq bo’yicha barcha bosimlarni ham shunga keltirish lozim.
8.1.3. Qatlamning bosimini taqqoslash tekisligiga keltirish
Q atlam bosimini taqqoslash tekisligiga keltirish odatda konni ishlatishni loyihalash va turli gidrodinamik hisoblashlar vaqtida amalga oshiriladi. Bunda shartli yuza sifatida suv-neft tutash yuzasining boshlang’ich holati qabul qilinadi va quduq bo’yicha barcha bosim shunga keltiriladi. Shunday hisoblashlar keyinchalik ham suvneft tutash yuzasi holatining o’zgarishiga qarab amalga oshiriladi.
Quduqdagi bosimni suv-neft tutash yuzasidagi bosimga keltirish sxemasi 8.4-
|
| |
