• Tayanch iboralar
  • -ma’ruza. Pedagogik texnalogiyalarning ilmiy asoslari




    Download 0,52 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/37
    Sana16.05.2024
    Hajmi0,52 Mb.
    #237383
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37
    Bog'liq
    1pedagogik texnologiyalar (1)

    3-ma’ruzaPedagogik texnalogiyalarning ilmiy asoslari. 
    REJA 
    1.
    Pedagogik texnologiyalar tushunchasi va uning aspektlari: ilmiy, jarayonli – ifodaviy 
    (ifoda etish, u`kuv jarayoni agoritimi), jarayonli – amali (u`šuv jarayonini amalga 
    oshirish) 
    2.
    .Pedagogik texnologiyalar darajalari; umumpedagogik (umudidaktik), xususiy metodik 
    (predmetli), lokal (moduli). 
    Tayanch iboralar: Pedagogik texnologiyalar tushunchasi va uning aspektlari: ilmiy, jarayonli – 
    ifodaviy (ifoda etish, u`kuv jarayoni agoritimi), jarayonli – amali (u`kuv jarayonini amalga 
    oshirish). Pedagogik texnologiyalar darajalari; umumpedagogik (umudidaktik), xususiy metodik 
    (predmetli), lokal (moduli). 
    1.Pedagogik texnologiyalar mezonlari 
    Ta’lim shakllari, usullari, uslubiy tizimlari xususiy metodikalar ku`rinishida xarxil bu`lgan 
    bu`lib, ular takomillashib borishi jarayonida texnologiyaga u`sib u`tadi. 
    Texnologiya universal xususiyatga ega bu`lib, uni H`ar bir mutaxassis tomonidan 
    amalga oshirish, bir xil darajada bajarish va ku`zda tutilgan maqsadga erishish mumkin. 
    Uning metodikadan asosiy farqi shundaki, metodika u`qitish usul-
    l
    ari va yu`llarining ma’lum 
    shaxs uchun qulay bu`lgan majmuadan iborat. Metodika u`qituvchining bilim, ku`nikmalari, 
    maH`orati, shaxsiy sifatlari, temperamentiga borliq. Buni Dasturlashtirilgan ta’lim 
    texnologiyasi bilan turli xususiy fanlarni H`ar xil didaktik vositalardan foydalangan H`olda jadal 
    (intensiv) u`qitish metodikalari orasidagi farqni solishtirishda ku`rish mumkin. 
    Shu asosda texnologiyalarning asosiy mezonlarini quyidagicha belgilash mumkin: 
    1.
    Ma’lum ilmiy asosga, kontseptsiyaga tayanish. 
    2.
    Tizimlilik, u`quv-tarbiya jarayoni va uning tarkibiy qismlarining u`zaro mantiqiy 
    bo
    ғ
    liqligi. 
    3.
    Samaradorlash, ta’lim standartlariga erishishni kafolatlashi, talab qilinadigan vaqt, 
    kuch va vositalarning me’yor darajasida ekanligi. 
    4. Boshqalar tomonidan qayta amalga oshirish mumkinligi. 
    Ta’limning kafolatlangan natija beradigan texnologik jarayonini yaratish yu`lidagi dastlabki 
    qadam 60- yillarda yaratilgan dasturlashtirilgan ta’lim bu`lgan edi, Bunda u`quvchi tu`liq 
    u`zlashtirishga erishguncha bajarishi lozim bu`lgan barcha vazifalar aniq ketma-ketlikda, 
    batafsil ishlab chiqilgan dastur tuziladi. Bu dastur ta’lim maqsadida ku`zda tutilgan darajadagi 
    bilim va ku`nikmalarni H`ar bir u`quvchi u`zlashti-rishini kafolatlashi lozim. U`zlashtirish 


    jarayonining borishi H`aqida u`qituvchi bilan birga u`quvchining u`ziga H`am axborot etib 
    turadi. U`quvchi mantiqiy bo
    ғ
    langan qisqa vazifalarni ma’lum ketma-ketlikda bajarish orqali 
    deyarli xatolarsiz asosiy maqsadga etib bora oladi. 
    Bunday texnologiya u`quv jarayonini tu`liq nazorat qilish imkoniyatini beradi. Bunda 
    mantiqiy boglangan qisqa vazi-falar ketma-ketlish ta’lim jarayonining algoritmini H`osil qiladi. 
    U`quvchi va u`qituvchi faoliyatining shunday algoritm asosida tashkil qilinishi ku`zda tutilgan 
    maqsadga erishishni kafolatlaydi. Ta’lim jarayonining shunday tartibda tashkil qilinishini H`ozirda 
    tu`liq ma’noda pedagogik texnologiya deb atash mumkin. 
    Pedagogik texnologiya ta’lim oluvchilar va tarbiyala-nuvchilarga pedagoglar tomonidan 
    kasbiy-pedagogik maqsad-larni amalga oshiruvchi ta’sir ku`rsatilishini tashkil qilish tizimini 
    belgilaydi. 
    Pedagogik texnologiya pedagogik faoliyatni aniq maqsad-lar asosida tashkil qilish H`amda 
    uning texnologikligini nazorat qilish imkoniyatini beradi. 
    Pedagogik texnologiya tizimi pedagogik maqsadlarning aniq amalga oshirilishini 
    ta’minlaydi. 
    Texnologik tizimning asosiy belgisi kutilgan natijaga erishishni kafolatlashdir. Buning uchun 
    asosiy maqsadga erishishning H`ar bir bosqichida bajarilishi lozim vazifalar, buning uchun talab 
    qilinadigan vositalar H`amda metodlarning aniq modullari yoki algoritmlari H`osil qilinadi. 
    Notexnologik tizim (xususiy metodikalar)da esa kutilgan natijaga erishish kafolatlanmaydi. 
    Pedagogik texnologiya ratsional asosdagi ilmiy mezonlarga asoslangan bu`lishi bilan birga, 
    uning yanada rivojlanishida intuitiv (empirik) bilimlar H`am muH`im aH`amiyatga ega. Shu 
    ma’noda texnologiyani ma’lum ma’noda san’atga qiyos qilinadi. Chunki san’at intuitsiyaga 
    asoslanadi, texnologiya esa fanga asoslanadi. Lekin juda ku`p faoliyat soH`alari dastlab san’atdan 
    boshlanadi va texnologiya bilan tugaydi. Su`ngra H`ammasi boshidan boshlanadi. Pedagogik 
    texnologiyaning rivojlanish jarayonlarida H`am ushbu H`olatlarni kuzatish mumkin. Fanga 
    muvofiq qurilgan pedagogik amaliyot pedagogik texnologiyadir. 
    Ta’lim oluvchilar va ta’lim beruvchilarning u`quv-tarbiya jarayonida avvaldan belgilangan 
    sifatlarning shakllanishiga olib keladigan izchil amaliy faoliyatlarini pedagogik texnologiya deb 
    H`isoblash mumkin. 
    Pedagogik texnologiya (yoki ta’lim texnologiyasi) bor-yu`
    ғ
    i va eng asosan ta’lim oluvchi 
    yoki tarbiyalanuvchining ta’lim-tarbiya jarayonida qanday faoliyatni va qay darajada amalga 
    oshirishidan iborat. 
    U`quvchining u`rganilayotgan materialni sifatli u`zlashtirishini ta’minlovchi izchil amaliy 
    faoliyati ta’lim texnologiyasi bu`lishi mumkin 

    Download 0,52 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37




    Download 0,52 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -ma’ruza. Pedagogik texnalogiyalarning ilmiy asoslari

    Download 0,52 Mb.
    Pdf ko'rish