47
kattaliklarni ahamiyati lalmikor yerlardagicha bo‘lmaydi. Ma’lumki, nam sig‘imi,
tuproqni suv ushlash qobiliyati o‘simliklarning vegetatsiya davri davomida suv bilan
uzluksiz ta’minlashda katta rol o‘ynaydi.
Sug‘orma dehqonchilikda tuproqning bu xususiyatini
ahamiyati lalmikor
dehqonchilikdagiga nisbatan kam bo‘ladi, sabab sug‘oriladigan dehqonchilikda
etishmagan nam sun’iy usulda sug‘orish yordamida davriy ravishda to‘ldiriladi.
Bahorikor yerlarda esa o‘simlikni nam bilan doimiy ravishda ta’minlab
turish
boshqa omillar bilan birga tuproq xossalariga, ayniqsa mexanik tarkibiga ko‘proq
bog‘liq.
Og‘ir mexanik tarkibli tuproqlarning nam sig‘imi nisbatan yuqori bo‘ladi,
o‘simliklarni engil tuproqlarga nisbatan ko‘proq vaqt davomida suv bilan ta’minlab
turadi. Shu bois bunday tuproqlarni unumdorligi lalmikorchilik
sharoitda nisbatan
yuqori hisoblanadi.
Tuproqlarning bu xususiyatlari boshqa mintaqalarda,
jumladan Moldova,
Rossiya va boshqalarda ham ta’kidlangan bo‘lib, nisbatan yuqori darajada
baholanadi.
Lalmikor yerlarni baholashda tuproqlarning onalik jinslari ham e’tiborga
olinadi. Onalik jinsi va tuproq mexanik tarkibini baholashda e’tiborga olish quyidagi
jadval asosida olib boriladi.
25-jadval.
