73. Elektr tarmog‘iga ulanish uchun shartnoma imzolangandan so‘ng,
shuningdek, yangi ulanmaning boshlanishidan oldin xavfsizlik bo‘yicha choralarining
nusxasi har bir iste’molchi tomonidan umumiy ulanish nuqtasi bo‘lgan sub’ektlarga
o‘tkazilishi kerak. Ulanishdan avval, hududiy
elektr tarmoqlari korxonasi
iste’molchilarning uzishlar va erga ulashlarni bajarish qismida choralarni ko‘rib chiqishi
va kelishishi kerak. Tomonlardan biri tomonidan belgilangan choralarga kiritilgan har
qanday o‘zgarishlar darhol manfaatdor tomonlarga etkazilishi kerak.
74. Ulanish nuqtalarida manfaatdor tomonlar birgalikda xavfsizlik choralarini
ta’minlash bo‘yicha yagona tizimni qabul qilishadi. Qabul qilingan xavfsizlik tizimi
quyidagilarni ta’minlashi kerak:
eksplutatsiya qilish chegarasining ikkala tomonida uskunada yoki yuqori
kuchlanishli elektr qurilmalarda xavfsiz ish jarayonini (sinovlarni);
boshqa tomonning elektr jihozlarini ajratish va erga ulashni.
75. Hududiy elektr tarmoqlari korxonasi va iste’molchi ishlarning xavfsiz
bajarilishi va muvofiqlashtirilishi, shuningdek xavfsizlik choralarini ta’minlash uchun
javobgar shaxslarni tayinlashlari shart.
76. YAgona elektr energetika tizimining barcha ob’ektlarida ish xavfsizligi
uchun javobgar etib faqat maxsus tayyorgarlik va bilimlari sinovdan o‘tgan
shaxslar
tayinlanishi mumkin. Xavfsizlik texnikasi bo‘yicha o‘qitish va mashqlar doimiy va ko‘p
bosqichli bo‘lishi kerak. Tashkilotlar belgilangan xodimlarni Energetika ishlab chiqarish
korxonalarida xodimlar bilan ishlashni tashkil etish qoidalariga muvofiq tayyorlash va
ularning xavfsizlik texnikasi haqidagi bilimlarini tekshirishni ta’minlashi kerak.
77. Qonun talablari bilan belgilab qo‘yilgan xavfsizlik choralari xar bir tashkilot
doirasida bajariladigan ishga (sinovlarga) ham, ulanish nuqtasining ikkala tomonida
bajariladigan ishga (sinovlarga) ham qo‘llanishi kerak.
78. O‘rnatilgan xavfsizlik choralari almashlab ulash, ajratish, erga ulash, ishga
qo‘yish va ishni bajarish bo‘yicha operatsiyalarni, shuningdek ishlar bajarilganidan keyin
uskunalarni yoqishga tayyorlash bo‘yicha bajariladigan operatsiyalarni belgilashi shart.
79. Almashlab ulash bo‘yicha barcha ishlar uskunani ajratish va erga ulash
nuqtalarini kelishishni qamrab oladigan almashlab ulash dasturlari va blankalarida
ko‘rsatilgan ketma-ketlikda amalga oshirilishi kerak. Tegishli
uskunaning dastlabki
sxemasini tiklash uchun yuqorida ko‘rsatilgan harakatlar ketma-ketligi teskari tartibda
amalga oshiriladi.
80. Elektr tarmog‘ini yoki elektr qurilmani uzish uchun har ikki tomonning
xavfsiz ish olib borilishi uchun javobgar shaxslari qaerda uzishni amalga oshirish
to‘g‘risida kelishib oladilar. Mazkur bitim, u bo‘yicha qaror qabul qilinmagunga qadar
ishlar bajarilmaydigan, ariza bilan yozma rasmiylashtiriladi.
81. Tomonlar o‘chirishlarni xavfsizlik choralari to‘g‘risidagi bitimga muvofiq
amalga oshirishlari shart.
O‘chirish bajarilganligini tasdiqlash xar ikkala tarafdan, yozma ravishda yoki
telefonogramma orqali, har ikkala tomonda mavjud bo‘lishi kerak bo‘lgan ro‘yxatlarda
keltirilgan vakolatli shaxslar tomonidan imzolanib tasdiqlanadi.
82. Ikkala tomon uchirish faktini tasdiqlaganidan so‘ng
ishni xavfsiz bajarishga
javobgar shaxslar ishning xavfsiz bajarilishiga javobgar bo‘lgan tezkor xodimlar
tomonidan erga ulash joyi to‘g‘risida so‘rov berishadi.
83. Tomonlarning ishlarni xavfsiz bajarishga javobgar shaxslari erga ulashni
bajarishi va uning muvaffaqiyatli amalga oshirilganligini tasdiqlashi kerak. Erga ulashni
tasdiqlash, ikkala tomondan yozma ravishda yoki har ikkala tomonda mavjud bo‘lishi
lozim bo‘lgan ro‘yxatlarda keltirilgan vakolatli shaxslar tomonidan imzolash orqali
amalga oshiriladi.
84. Ishni xavfsiz bajarishga javobgar shaxslar tomonidan qabul qilingan barcha
harakatlar o‘zaro kelishilishi kerak. Har ikki tomon xavfsizlik choralari bo‘yicha
ko‘rilgan choralar ko‘rilgan qurilmalarni identifikatsiya qilishi kerak.
85. Ish boshlanishidan oldin barcha tomonlar xodimlarga mazkur ob’ektda
ishning xususiyatlari hamda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavf-xatarlar to‘g‘risida
instruktaj o‘tkazishlari shart. Agar zarurat bo‘lsa, shaxsiy himoya vositalari ko‘zda
tutilishi kerak.
86. Ishlarni xavfsiz olib borish uchun javobgar shaxs ishlarning xavfsiz
bajarilishini ta’minlaydigan choralar bajarilgandan so‘nggina ishlar (sinovlar) o‘tkazish
uchun ruxsat berishi lozim.
87. Ish (sinovlar) tugatilganidan so‘ng, ularning bajarilishiga javobgar shaxslar
ish (sinovlar) tugatilgan va xodimlar ish joyidan chiqarilishi haqida ish xavfsizligi uchun
javobgar shaxslarga xabar berishadi. Xabar har ikkala tomonda mavjud bo‘lishi lozim
bo‘lgan ro‘yxatlarda keltirilgan vakolatli shaxslar tomonidan imzolangan yozma yoki
telefonogramma orqali rasmiylashtirilishi kerak.
88. Xavfsizlik choralarini bekor qilish va o‘zgartirish
ketma-ketligi tegishli
dispetcherlik xizmatlarining buyruqlariga binoan kelishilgan rejaga muvofiq amalga
oshiriladi.
89. Hududiy elektr tarmoqlari korxonasi va iste’molchilar ishning xavfsizligini
ta’minlaydigan tashkiliy va texnik chora-tadbirlarni amalga oshirish jadvallarini tuzadilar
va kelishib oladilar va mazkur bobning talablariga muvofiq xavfsizlik masalalarini
muvofiqlashtirish uchun zarur bo‘lgan har qanday hujjatlarni, shu jumladan, ularga
tegishli barcha xabarlarning xronologik qaydlarini, shuningdek, ishlarni (sinovlarni)
o‘tkazish bo‘yicha ko‘rilgan xavfsizlik choralari to‘g‘risida batafsil ma’lumotni
keyinchalik arxivda saqlashlari kerak.
90. Hududiy elektr tarmoqlari korxonalari va iste’molchilar
ekspluatatsiya
qiluvchi xodimlar uchun etarli axborotni qamrab olgan elektr qurilmalarining sxemalarini
almashishlari kerak.
91. Elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarishga mo‘ljallangan elektr
qurilmalar, taqsimlash tarmog‘i va har qanday foydalanuvchining tizimi Elektr
qurilmalarda foydalaniladigan himoya vositalarini qo‘llash va sinash qoidalarning
talablariga muvofiq himoya vositalari bilan to‘ldirilgan bo‘lishi shart.
92. Barcha elektr uskunalar ishchi chastotaga, nominal kuchlanish va tokka,
shuningdek u ulangan taqsimlash tarmog‘ining qisqa tutatish tokiga (keyingi o‘rinlarda
— QT), QT va kommutatsiya rejimlariga bardoshlilik imkoniyatlarini hisobga olgan
holda mos kelishi shart.
93. Elektr uskunalar, elektr uzatish tarmoqlari va er osti kabellar qizish bo‘yicha
ko‘rsatgichlar standartiga muvofiq nominallar chegarasida ekspluatatsiya qilinishi va
xavfsizlikni boshqarish tizimi doirasida taqsimlovchi tarmoqlarning ekspluatatsiya
parametrlariga muvofiq kelishi lozim.
