V bob. Xavfsizlik choralarini muvofiqlashtirish

73. Elektr tarmog‘iga ulanish uchun shartnoma imzolangandan so‘ng, 
shuningdek, yangi ulanmaning boshlanishidan oldin xavfsizlik bo‘yicha choralarining 
nusxasi har bir iste’molchi tomonidan umumiy ulanish nuqtasi bo‘lgan sub’ektlarga 
o‘tkazilishi kerak. Ulanishdan avval, hududiy elektr tarmoqlari korxonasi 
iste’molchilarning uzishlar va erga ulashlarni bajarish qismida choralarni ko‘rib chiqishi 
va kelishishi kerak. Tomonlardan biri tomonidan belgilangan choralarga kiritilgan har 
qanday o‘zgarishlar darhol manfaatdor tomonlarga etkazilishi kerak. 
74. Ulanish nuqtalarida manfaatdor tomonlar birgalikda xavfsizlik choralarini 
ta’minlash bo‘yicha yagona tizimni qabul qilishadi. Qabul qilingan xavfsizlik tizimi 
quyidagilarni ta’minlashi kerak: 
eksplutatsiya qilish chegarasining ikkala tomonida uskunada yoki yuqori 
kuchlanishli elektr qurilmalarda xavfsiz ish jarayonini (sinovlarni); 
boshqa tomonning elektr jihozlarini ajratish va erga ulashni. 
75. Hududiy elektr tarmoqlari korxonasi va iste’molchi ishlarning xavfsiz 
bajarilishi va muvofiqlashtirilishi, shuningdek xavfsizlik choralarini ta’minlash uchun 
javobgar shaxslarni tayinlashlari shart. 
76. YAgona elektr energetika tizimining barcha ob’ektlarida ish xavfsizligi 
uchun javobgar etib faqat maxsus tayyorgarlik va bilimlari sinovdan o‘tgan shaxslar 
tayinlanishi mumkin. Xavfsizlik texnikasi bo‘yicha o‘qitish va mashqlar doimiy va ko‘p 
bosqichli bo‘lishi kerak. Tashkilotlar belgilangan xodimlarni Energetika ishlab chiqarish 
korxonalarida xodimlar bilan ishlashni tashkil etish qoidalariga muvofiq tayyorlash va 
ularning xavfsizlik texnikasi haqidagi bilimlarini tekshirishni ta’minlashi kerak. 
77. Qonun talablari bilan belgilab qo‘yilgan xavfsizlik choralari xar bir tashkilot 
doirasida bajariladigan ishga (sinovlarga) ham, ulanish nuqtasining ikkala tomonida 
bajariladigan ishga (sinovlarga) ham qo‘llanishi kerak. 
78. O‘rnatilgan xavfsizlik choralari almashlab ulash, ajratish, erga ulash, ishga 
qo‘yish va ishni bajarish bo‘yicha operatsiyalarni, shuningdek ishlar bajarilganidan keyin 
uskunalarni yoqishga tayyorlash bo‘yicha bajariladigan operatsiyalarni belgilashi shart. 
79. Almashlab ulash bo‘yicha barcha ishlar uskunani ajratish va erga ulash 
nuqtalarini kelishishni qamrab oladigan almashlab ulash dasturlari va blankalarida 
ko‘rsatilgan ketma-ketlikda amalga oshirilishi kerak. Tegishli uskunaning dastlabki 
sxemasini tiklash uchun yuqorida ko‘rsatilgan harakatlar ketma-ketligi teskari tartibda 
amalga oshiriladi. 
80. Elektr tarmog‘ini yoki elektr qurilmani uzish uchun har ikki tomonning 
xavfsiz ish olib borilishi uchun javobgar shaxslari qaerda uzishni amalga oshirish 
to‘g‘risida kelishib oladilar. Mazkur bitim, u bo‘yicha qaror qabul qilinmagunga qadar 
ishlar bajarilmaydigan, ariza bilan yozma rasmiylashtiriladi. 
81. Tomonlar o‘chirishlarni xavfsizlik choralari to‘g‘risidagi bitimga muvofiq 
amalga oshirishlari shart. 
O‘chirish bajarilganligini tasdiqlash xar ikkala tarafdan, yozma ravishda yoki 
telefonogramma orqali, har ikkala tomonda mavjud bo‘lishi kerak bo‘lgan ro‘yxatlarda 
keltirilgan vakolatli shaxslar tomonidan imzolanib tasdiqlanadi. 
82. Ikkala tomon uchirish faktini tasdiqlaganidan so‘ng ishni xavfsiz bajarishga 
javobgar shaxslar ishning xavfsiz bajarilishiga javobgar bo‘lgan tezkor xodimlar 
tomonidan erga ulash joyi to‘g‘risida so‘rov berishadi. 
83. Tomonlarning ishlarni xavfsiz bajarishga javobgar shaxslari erga ulashni 
bajarishi va uning muvaffaqiyatli amalga oshirilganligini tasdiqlashi kerak. Erga ulashni 
tasdiqlash, ikkala tomondan yozma ravishda yoki har ikkala tomonda mavjud bo‘lishi 

lozim bo‘lgan ro‘yxatlarda keltirilgan vakolatli shaxslar tomonidan imzolash orqali 
amalga oshiriladi. 
84. Ishni xavfsiz bajarishga javobgar shaxslar tomonidan qabul qilingan barcha 
harakatlar o‘zaro kelishilishi kerak. Har ikki tomon xavfsizlik choralari bo‘yicha 
ko‘rilgan choralar ko‘rilgan qurilmalarni identifikatsiya qilishi kerak. 
85. Ish boshlanishidan oldin barcha tomonlar xodimlarga mazkur ob’ektda 
ishning xususiyatlari hamda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavf-xatarlar to‘g‘risida 
instruktaj o‘tkazishlari shart. Agar zarurat bo‘lsa, shaxsiy himoya vositalari ko‘zda 
tutilishi kerak. 
86. Ishlarni xavfsiz olib borish uchun javobgar shaxs ishlarning xavfsiz 
bajarilishini ta’minlaydigan choralar bajarilgandan so‘nggina ishlar (sinovlar) o‘tkazish 
uchun ruxsat berishi lozim. 
87. Ish (sinovlar) tugatilganidan so‘ng, ularning bajarilishiga javobgar shaxslar 
ish (sinovlar) tugatilgan va xodimlar ish joyidan chiqarilishi haqida ish xavfsizligi uchun 
javobgar shaxslarga xabar berishadi. Xabar har ikkala tomonda mavjud bo‘lishi lozim 
bo‘lgan ro‘yxatlarda keltirilgan vakolatli shaxslar tomonidan imzolangan yozma yoki 
telefonogramma orqali rasmiylashtirilishi kerak. 
88. Xavfsizlik choralarini bekor qilish va o‘zgartirish ketma-ketligi tegishli 
dispetcherlik xizmatlarining buyruqlariga binoan kelishilgan rejaga muvofiq amalga 
oshiriladi. 
89. Hududiy elektr tarmoqlari korxonasi va iste’molchilar ishning xavfsizligini 
ta’minlaydigan tashkiliy va texnik chora-tadbirlarni amalga oshirish jadvallarini tuzadilar 
va kelishib oladilar va mazkur bobning talablariga muvofiq xavfsizlik masalalarini 
muvofiqlashtirish uchun zarur bo‘lgan har qanday hujjatlarni, shu jumladan, ularga 
tegishli barcha xabarlarning xronologik qaydlarini, shuningdek, ishlarni (sinovlarni) 
o‘tkazish bo‘yicha ko‘rilgan xavfsizlik choralari to‘g‘risida batafsil ma’lumotni 
keyinchalik arxivda saqlashlari kerak. 
90. Hududiy elektr tarmoqlari korxonalari va iste’molchilar ekspluatatsiya 
qiluvchi xodimlar uchun etarli axborotni qamrab olgan elektr qurilmalarining sxemalarini 
almashishlari kerak. 
91. Elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarishga mo‘ljallangan elektr 
qurilmalar, taqsimlash tarmog‘i va har qanday foydalanuvchining tizimi Elektr 
qurilmalarda foydalaniladigan himoya vositalarini qo‘llash va sinash qoidalarning 
talablariga muvofiq himoya vositalari bilan to‘ldirilgan bo‘lishi shart. 
92. Barcha elektr uskunalar ishchi chastotaga, nominal kuchlanish va tokka, 
shuningdek u ulangan taqsimlash tarmog‘ining qisqa tutatish tokiga (keyingi o‘rinlarda 
— QT), QT va kommutatsiya rejimlariga bardoshlilik imkoniyatlarini hisobga olgan 
holda mos kelishi shart. 
93. Elektr uskunalar, elektr uzatish tarmoqlari va er osti kabellar qizish bo‘yicha 
ko‘rsatgichlar standartiga muvofiq nominallar chegarasida ekspluatatsiya qilinishi va 
xavfsizlikni boshqarish tizimi doirasida taqsimlovchi tarmoqlarning ekspluatatsiya 
parametrlariga muvofiq kelishi lozim. 

Download 6,08 Mb.