|
Gulli o‘simliklarning tabiatdagi va insonhayotidagi ahamiyati
|
| bet | 30/76 | | Sana | 21.06.2024 | | Hajmi | 1,32 Mb. | | #264992 |
Bog'liq Qarshi davlat universiteti geografiya kafedrasiGulli o‘simliklarning tabiatdagi va insonhayotidagi ahamiyati. Gulli o‘simliklarning tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyati nihoyatda katta. Ular inson uchun oziq-ovqat, sihat- salomatlik, kiyim-kechak va qurilish materiali, uy jihozlari va yoqilgi manbai hisoblanadi. Bundan tashqari, o‘simliklar hayotimiz bezagi — tabiat go‘zalligidir. Yashil daraxtlar bilan qoplangan bepoyon o‘rmonlar o‘lkamiz chiroyiga chiroy qo‘shadi.
Gulli o‘simliklar va ularning organlari.Yer yuzida gulli o`simliklarning 240 mingdan ortiq turi uchraydi. Ular Yer sharining turli iqlim sharoitlariga yaxshiroq moslashgan va shu sababli keng tarqalgan. Ana shu o`simliklarni turli shakllarda uchratish mumkin, masalan, gulli o`simliklardan daraxt, buta, chala buta hamda o`t o`simliklar shular jumlasidandir. Daraxt deganda poyasi yog`ochlangan va yaxshi shakllangan, asosiy tanaga ega bo`lgan ko`p yillik o`simlik tushuniladi. (terak, chinor, olma va b.) Buta •poyasi yo`g`ochlangan, ammo asosiy tanaga ega bo`lmagan ko`p yillik o`simlikdir. Ular bir nechta poya chiqaradi (atirgul, .na’matak, maymunjon va b,). Chala buta deb poyasining ostki qismi yog`ochlangan, yuqorigi qismi esa har yili kuzda qurib qoladigan ko`p yillik o`simlikka aytiladi (shuvoq, izen va b.).
Gulli o`simliklarning kuzgi holati.Kuz faslini xalqimiz «Oltin kuz» deb ataydi. Chunki bu faslda mevalar pishib yetiladi va mazali bo`ladi. Daraxt va butalarning barglari qizg`ish, sarg`ish ranglarda tovlanib, tabiat chiroyiga chiroy qo`shadi.
Kuz - o`simliklarning qishga tayyorlanish yoki xazonrezgilik davridir. Bizning sharoitimizda kuz fasli o`ziga xos ko`rinishda o`tadi va shu bilan boshqa hududlardagi kuzdan farq qiladi. Chunonchi yoz o`rtalarida harorat qulay bulsada, daraxt va boisha o`simliklarning o`sishi sekinlashadi yoki butunlay to`xtab qoladi. Yozning ikkinchi yarmidan boshlab ko`pchilik o`simliklarning meva va urug`lari pishadi, o`simlik ro`qimalarida zadira oziq moddalar to`planadi. Shundan keyin o`simliklarqishga tayyorgarlik ko`ra boshlaydi. Daraxtlarningqishlaydigan kurtaklari shakllanadi va qotib yogochlanadi. Poyalarga, ildizlarga va qishlaydigan boshqa organlarga oziq moddalar zoqr berib oqa boshlaydiI. Qishga tayyorgarlikning oxirida o`simlik barglarini to`kadi.
|
| |
